​
​Tipo de queixo//Descrición: Queixo semicurado de pasta prensada, elaborado con leite pasteurizado enteiro de vaca,  curado en secadeiro durante 45 días e afumado con madeira de bidueiro. Este proceso dalle ese peculiar sabor que converte a este queixo da Terra Chá nun produto moi especial, non só no panorama galego, senón no nacional e no internacional. O irmán menor do San Simón 'Fontelas', o tradicional 'bufón', ten un período de curación en secadeiro de 30 días en un peso de arredor dos 600 gramos.
 
Suxestións de consumo e conservación: Como todos os queixos da Denominación de Orixe Protexida (DOP) San Simón da Costa, é un queixo moi versátil, ideal para as sobremesas e para degustar a calquera hora do día. Dá un xogo incríble tamén na cociña, sen máis límite, case, que o que veña marcado polas habilidades  e o bo facer dos cociñeiros, que non dubidan en aproveitalo para elaborar exclusivas salsas, incluída a propia cuberta do queixo, perfectamente comestible. Marida á perfección con viños galegos tintos e brancos, así como cunha boa cervexa.
​
Argumenta o fabricante, que a diferencia dos seus queixos cos restantes da DOP San Simón da Costa é moi pouca. Diferenciar 'a cegas' uns dos outros non é doado. Algúns matices,  para iniciados, pódense encontrar se están á vista. Pero diferenciar no sabor é complicado. Iso, sinala Javier Piñeiro, que é un bo síntoma, que apunta a que a DOP funciona ben, xa que unha das súas principais funcións é que a produción dos queixos sexa homoxénea ao longo do ano.

Froito do crecemento, esta queixería conta con novas instalacións situadas no polígono Industrial Sete Pontes de Vilalba, onde trasladaron boa parte da actividade. Na fábrica orixinal, ubicada no barrio de Lobán -na parroquia de San Simón- mantense a actividade da producción. O resto dos procesos: secado, afumado e etiquetaxe fanse, nas novas instalacións.

Nome do queixo: '1949 semicurado mezcla'
Procedencia: Outeiro, Acebedo do Río.Celanova (Ourense)
Tipo de leite: Mestura de leite de vaca e cabra. 100% pasteurizado
Tamaños dispoñibles:
​Pezas de 0,5 e de 1 a 1,1 quilogramos
Fabricante: Quexos Feijoo

Tipo de queixo//Descrición: Para facer este queixo emprégase un 70% de leite de cabra e un mínimo dun 30 por cento de lelte de vaca. A maduración  en cámara é de dous meses, con temperatura e atmósfera controladas. Está protexido no seu exterior dunha capa de pigmaricina de cor marrón, para evitar que poida coller mofos. A data de 1949 é a da posta en marcha desta fábrica celanovesa, co que acompaña o nome de moitos dos queixos que elabora, con 13 referencias a día de hoxe.

Suxestións de consumo e conservación: Trátase dun produto ideal como entrante e para incluír nunha taboa de queixos. E este un semicurado cun acaído equilibrio entre o grao de maduración e a súa textura. É ideal se se acompaña con froitos secos, precisamente pola compoñente do leite de cabra, que lle dá un corpo e un carácter rexo,  aínda que xunto coa maduración mantén ese certo grao de manteiga ou cremosidade que lle aporta o leite de vaca.  
E dentro dunha táboa de queixos galegos, esta mestura de vaca a cabra siñala o fabricante que podería considerarse como un queixo de 'transición'. Estaría aí, xusto no medio, á hora da degustación entre un queixo do país ou dun 'Tetilla' -cremoso, brando ou cun certo toque acedo, porque se trata dun produto suave- e, por exemplo, dun queixo azul. Neste cambio dun queixo suave a outro máis forte, hai moitas posibilidades e este é, sen dúbida, un queixo de 'transición'. Non conta coa forza de queixos máis potentes -que o fabricante tamén oferta- pero afástase  da suavidade dun queixo 'Tetilla'.
​
Esta queixería ourensá, que conta igualmente cun queixo 'Tetilla' -adscrito ao selo Galicia Calidade- ten na provincia o seu principal mercado, pero ofrece e vende os seus productos  a calquer punto de Galicia e de España, a través da súa tenda on line, coa rapidez e os  baixos custos engadidos sobre os produtos que estes novos medios de comercialización permiten.

​Nome do queixo: 'Lendas do Deza'

Procedencia: Borralla, 34.
Lalín (Pontevedra)
                                            
Tipo de leite: Vaca
100% pasteurizado

Tamaños dispoñibles:
​Pezas de 3 quilogramos, aproximadamente

Fabricante: Cooperativa Hoxe

​
​
​Tipo de queixo//Descrición: O Queixo Lendas do Deza ten uhna pasta prensada, corteza de cor marrón e unha textura elástica e cremosa á vez. Presenta un sabor suave e doce con variedades de sabores a froitos secos (noces, abelás, etcétera). Na súa elaboración, o fabricante emprega entre doce e catorce litros de leite puro de vaca por peza, aproximadamente. Tempo de maduración a partir de 45 días.

Suxestións de consumo e conservación: Trátase dun queixo ideal para derreter e acompaña moi ben a todo tipo de carnes e peixes ao forno. Tamén se recomenda en hamburguesas ou en ensaladas. Marida moi ben con viños brancos e tintos xóvenes galegos e incluso con cervexas tostadas. Resalta este fabricante que os seus queixos non conteñen ingredientes con colorantes nin aromas e só os que levan codia recóbrense con conservante de uso alimentario para que non teñan mofos. Aconséllase non consumir a codia dos queixos que a levan, como neste caso.

 Queixo: 'Semicurado de cabra con malta
de cervexa', de Touza Vella Queixería
​
Procedencia: Estrada OU-536,
Quilómetro 44,3
Castro Caldelas (Ourense)

Tipo de leite: queixo artesanal feito
con leite cru de cabra e cuberto con
malta de cervexa
​
Peso: entre 360 e 380 gramos por peza

​Tipo de queixo // descrición // conservación: Queixo semicurado de pasta branda, cuxa principal característica é a súa elaboración con malta, que lle da un toque amargo. Sen embargo, trátase dun queixo moi suave, que non ten acedume, pero que ten ese sabor tan especial que deixa a cervexa e que fai que este sexa o produto máis coñecido de 'Touza Vella'. A base é a mesma que a doutros semicurados que elabora esta queixería, por exemplo o queixo con pemento. Malta ou pemento, segundo o caso, bótaselle por fóra e teñen que madurar logo durante  quince días, nos que consiguen sabores característicos. Logo, como sucede coa maioría dos queixos, canto máis maduren máis matices collen e máis son capaces de sorprender o padal.
Ao mercalo, pódese conservar na neveira, mellor nun recipiente hermético de plástico que nun pano, xa que o seu forte cheiro podería rematar por mandar en todo o que se atope no interior do frigorífico.

Suxestións de consumo: Este queixo de cabra, polas súas especiais características ten precisamente na cervexa o seu mellor acompañante, aínda que  cun bo viño convértese tamén nun tándem ideal, máxime se falamos dun caldo tinto galego; e se fóse un branco, godello, ribeiro ou rías baixas encaixaría igual, xa que son acompañantes ideiais tamén para o queixo ao pemento desta mesma que elabora esta mesma marca.

​
​Queixo: 'San Roquiño',
de ‘Queixería Daniberto’

Procedencia: Rúa Pude, 2 / San
​Simón da Costa / Vilalba (Lugo)

Tipo de leite: de vaca, pasteurizado

​Tamaños dispoñibles:
-Formato grande, especial para tendas
​ e hostalería

​

​Tipo de queixo//Descrición: Queixo curado de pasta prensada, sen afumar. Trátase da última incorporación da queixería Vilalbesa Daniberto que conta cunha gran aceptación, polo que o  seu formato grande para tendas e hostalería pode que amplíe a outros máis pequenos acomodados ao consumo doméstico, como xa ocorre así  cos outros seis produtos que a queixería ten actualmente no mercado, entre eles o queixo Tetilla e o San Simón da Costa, ámbolos dous amparados polas Denominacións de Orixe Protexida do mesmo nome e que desde hai pouco están tamén incluidas na marca Galicia Calidade, (que certifica a calidade dos produtos e/ou servizos que, pola súa elaboración en Galicia, pola súa materia prima ou deseño galegos, merezan esta distinción, despois de establecerse os oportunos controis).
​
Suxestións de consumo e conservación:  Seguindo as instrucións do produtor, este  queixo, como no caso tamén de calquera da Denominación de Orixe Protexida San Simón da Costa, debe conservarse nun lugar a temperatura ambiente para que o queixo colla todo o seu sabor e desenvolva todas as súas propiedades.

Se falamos de tempos de maior humidade ou calor ou dunha conservación prolongada, o frigorífico é unha boa solución, pero tendo en conta de que este queixo sempre se debe sacar do frío dúas ou tres horas antes do seu consumo, co obxecto de que poida coller o seu sabor.

E como no caso tamén de calquer outro queixo, se se vira afectado polo mofo, recoméndase e limpalo con auga salgada. É algo no que teima o fabricante, para os queixos galegos. Un consello que paga a pena ter conta.
​
É este un produto que pode estar á espera de consumo, tranquilamente, dous ou tres meses unha vez adquirido, pero lembra axiña non sen certa retranca o fabricante que o que se debe facer é "comelo pronto e comprar máis porque, senón, os queixeiros non vivimos". E non ten problemas para maridar con calquer bo viño, e se é galego, mellor. 
​

Nome do queixo: 'Queixo afumado'

Procedencia: A Faeira
(As Pontes de García Rodríguez-A Coruña)

Fabricante: Queserías del Eume

Tipo de leite: Pasteurizado de vaca

Tamaños dispoñibles: 1,400 quilogramos.
Ofrécese tamén ao corte, envasado en
metades de aproxidamente 0,700 quilogramos
​​


T​ipo de queixo//descrición: Aínda que en formatos distintos, o 'Queixo afumado' de Quexos del Eume é faise "máis ou menos" -segundo asegura o fabricante-  que o Queixo de San Simón da Costa. Afúmase tamén "con leña de Abedul". A peculiaridade deste novo produto é, que a pasta, a textura,  é un pouco "máis brandiña, máis cremosa" que os queixos que se fan baixo a denominación de orixe protexida da comarca lucense de Vilalba. O formato é o tradicional do 'patelo', sen nengunha cobertura exterior máis que aquela que lle da o fume., É corteza, que, como a do San Simón da Costa, pódese comer ou traballar para moitas fórmulas culinarias, entre elas as salsas.

Resalta neste sentido Queserías del Eume que o fume, ao ir volteando no afumadeiro, aséntase na parte na alta do queixo, que que lle da unha cor máis tostada que o queixo Tetilla, que nesta casa fabrica tamén fai arredor dun ano.

Fálase, entón, dun queixo de elaboración de pasta branda e cega, ao que se lle dan corenta días de curación, dos que pasa de dous días no curadeiro e, aos dez, doce ou quince días de estar afuamado, chega ao mercado.

Para este produto, Quesos del Eume ten afumadeiro propio, "tipo cámara frigorífica", e cando o fume sobe un pouco a temperatura sobre o establecido, un automatismo estabiliza a situación. E iso, porque a o ser unha pasta máis branda que a da denominación San Simón da Costa, precísase que non se abrande moito no afumadeiro. 
​

Queixo: 'Arzúa-Ulloa', de Lácteos Anzuxao

Procedencia: Madriñán, 2  
Lalín (Pontevedra)
​
Tipo de leite: de vaca, pasteurizado
​
​Tamaños dispoñibles: 800 gramos,
1 quilogramo, 2 quilogramos, 3,7 quilogramos




Tipo de queixo//Descrición: Queixo de pasta branda, de sabor suave e poucos ollos. En liña co resto dos productos da queixería e tamén coas demandas dos seus consumidores, ten algo menos de sal que a maioría dos queixos á venda no mercado. Para a súa elaboración emprégase leite de vaca pasteurizado, procedente de produtores rexistrados na comarca de Lalín. Priorízase o leite de vacas en pastoreo, algo que non fai máis que darlle valor engadido ao produto final, con queixos máis amarelos que melloran a textura e o sabor.

 Suxestións de consumo e conservación: Este, como os restantes queixos da Denominación de Orixe Protexida Arzúa-Ulloa, ten na cremosidade e na suavidade dúas das súas principais características, e convértese en produto para todo tipo de padales (trátase da segunda denominación de orixe que máis vende en toda España). Só a calquera hora do día, para a sobremesa,  ou acompañado co tradicional complemento do marmelo. Pero ten tamén, cada vez máis, unha maior aceptación na cociña, onde pode resolver pratos como o mellor dos complementos e mesmo como protagonista. A modo de exemplo, sinala o fabricante que se presta para elaborar unha tortilla francesa, para darlle corpo a unha sopa de verduras ou, se buscamos experiencias novas, para degustalo en compaña dunha boa bica de Trives; haberá que probalo, xa que é recomendación expresa de Lácteos Anzuxao.
​
A conservación deste queixo atende, como na maioría dos casos, a lugares frescos, como as adegas e, no seu defecto, ao frigorífico, onde é fundamental mantelo protexido -por exemplo, cun pano  lixeiramente humectado, para evitar que se reseque, sobre todo se xa está aberto-, coa precaución de retiralo da neveira coa suficiente antelación para que se poida degustar a temperatura ambiente, o que permitirá apreciar plenamente as súas bondades, que non son poucas  nos Arzúa-Ulloa.

O queixo 'Arzúa-Ulloa'de Lácteos Anzuxao conta con diversos recoñecementos e galardóns e, desde finais de 2016, este produto dispón do certificado de Galicia Calidade, un selo impulsado pola Xunta de Galicia que destaca a queixería lalinense que lle aporta recoñecemento e un plus de prestixo cara ao consumidor que se comproba alí onde chega o derivado láctep. Do mesmo recoñecemento goza o seu queixo 'Tetilla'.

Queixo: 'Tetilla', da Cooperativa de
Produtores Campo Capela

Procedencia: Os Calzados s/n 
A Capela (A Coruña)

Tipo de leite: crú de vaca.

Peso: Un quilogramo, apróx.






​

Tipo de queixo // descrición: Queixo tenro, de pasta branda, graxo, de maduración curta (o normal é que saia o ´tetilla' a partir dos dez días, pero o habitual tamén é comelo a partir dos vinte días).

Suxestións de consumo e conservación: Un queixo tan versátil como o `tetilla' pode aportar múltiples colaboracións na cociña, para preparar, acompañar e redondear pratos. E con ese inestimable valor engadido do leite crú, préstase para unha degustación sen máis acompañantes que un pan e un viño tinto do país, que tamén neste caso hai moito e moi bo onde elixir.
                                                                                                           
Pero tamén destaca para a ocasión a cooperativa produtora que con estas novas aportacións de marmeladas -que se están a comercializar, con moita innovación e éxito crecente e que non son doces- este queixo acada maridaxes excelentes. Non se poden deixar de probar. Falamos, por exemplo, de marmeladas de pemento ou de tomate -por poñer dous exemplos- que contribúen a aportar experiencias novas  con este crú de vaca.
 
Como recoñecementos non lle faltan a este queixo, na propia etiqueta queda reflictido un dos últimos, o 'bronce' acadado na campaña 2018-2019 na World Cheese Awards, que é o escaparate mundial dos mellores queixos.
 
A conservación deste 'tetilla' non difire, obviamente, da do resto da 'tetillas´ da denominación de orixe protexida: un lugar fresco e ventilado e, no seu defecto, o frigorífico, envolto nun pano húmido para evitar que se poida resecar.

Queixo: 'Semicurado de cabra con pemento', de Touza Vella Queixería

Procedencia: Carretera OU-536,Quilómetro 44,3
Castro Caldelas (Ourense)

Tipo de leite: queixo artesanal feito con leite cru de cabra
​
Peso: entre 300 e 360 gramos por peza

​

Tipo de queixo // descrición // conservación: Queixo semicurado de pasta branda. A corteza chega a porse dura pero, por dentro, ten a mesma textura, branda, sen influír o tempo que pase. O cuallo permite que non endureza. Como non se trata de queixos prensados, senón que se fan polo seu propio peso, manteñen esa textura.
 
Trátase dun queixo que o fabricante pode por á venda nun prazo de 15 días e sinala que hai que mantelo na cámara durante un mes. A partir de aí, é cando comeza a coller codia e a saírlle o mofo, polo que se pode deixar fóra, a temperatura baixa. Ao mercalo, pódese conservar na neveira, mellor nun recipiente hermético de plástico que nun pano, xa que o seu forte cheiro podería terminar por mandar en todo o que se atope no interior do frigorífico. En calquera caso, este queixo de cabra de leite cru produce un mofo que resalta o fabricante que é "perfectamente comestible", por que é pemento só o que ten.

Suxestións de consumo: O queixo de cabra con pemento, polas súas característas, préstase para o seu consumo en calquera momento, polo que un bo viño convértese nun tándem ideal, máxime se falamos dun caldo tinto galego; aínda que se fóse un branco, godello, ribeiro ou rías baixas, ten que ter moitos tamén moitos adeptos, xa que, en padales, bo gusto e oferta non facemos máis que mellorar.
 
Este fabricante fai, entre outros, un queixo con malta, para o que o mellor acompañante é a cervexa e do que non tardaremos en falar.

 
​Queixo: 'Tetilla', de Lácteos Anzuxao

Procedencia: Madriñán, 2  
Lalín (Pontevedra)
​
Tipo de leite: de vaca, pasteurizado
​
​Tamaños dispoñibles: A peza deste queixo ten arredor dun quilogramo





Tipo de queixo//Descrición: Queixo de pasta cremosa e uniforme, con poucos ollos e sabor lácteo. Cortiza fina e elástica. Este 'Tetilla', en liña co resto dos productos da queixería e tamén coas demandas dos seus consumidores, ten algo menos de sal que a maioría dos queixos á venda no mercado.

 Suxestións de consumo e conservación: A degustación deste queixo é óptima nunha franxa de temperatura entre os 16 e os 18 grados, polo que, como no caso do resto dos queixos, debe sacarse do frigorífico -se é o caso-  o tempo suficiente para que non estea frío en boca. Isto permitirá apreciar todas as súas características organolépticas. Sen olvidar o seu tradicional papel como queixo de sobremesa, o 'Tetilla' ten un gran potencial culinario, desde os aperitivos ao seu papel nos fogóns; deste gratinados a recheos de produtos tan diversos como pementos, canelóns, cogomelos ou verduras. Pero as súas posibilidades parecen non ter máis límite que o do propio cociñeiro ou cociñeira para entrar en propostas como afumados, herbas aromáticas, tortas, purés, pasteliños, pinchos…

Tal e como recomenda a propia Denominación de Orixe Protexida (DOP) 'Queixo Tetilla', os mellores lugares para a conservación deste produto son as adegas ou subterráneos frescos e ventilados. Pero como isto  non é o habitual, o lugar máis adecuado é o frigorífico. A temperatura, na neveira, debe oscilar entre os 5 e os 8 graos centígrados, polo que a parte baixa é a mellor para gardar o queixo. 

O queixo 'Tetilla' de Lácteos Anzuxao conta con diversos recoñecementos e premios e desde finais de 2016 este produto dispón do certificado de Galicia Calidade, un selo impulsado pola Xunta de Galicia que destaca a queixería lalinense que lle aporta recoñecemento e un plus de prestixo cara ao consumidor que se comproba alí onde chega o produto.