​
Queixo: 'O Camiño', de Cooperativa Galega Hoxe

Procedencia: Borralla, 34
36512 Lalín (Pontevedra)

DOP: Arzúa-Ulloa

Tipo de leite: de vaca, pasteurizado
​
Tamaños dispoñibles: pezas de 740 gramos

​Tipo de queixo//Descrición: A Cooperativa Galega Hoxe vén de facer con este novo produto "unha homenaxe, unha lembranza", ao Camiño de Santiago e a tantos peregrinos que visitan  Galicia e pasan por esta queixería lalinense, que se atopa en plena Vía da Prata, co Camiño Sanabrés e o Camiño de Inverno. E nada mellor que facelo que ás portas do Xacobeo 2021.

 As características deste queixo veñen marcadas polas pautas que impón  o Consello Regulador da Denominación de Orixe Protexida (DOP) Arzúa-Ulloa. Trátase dun produto suave con sabor lácteo e un toque lixeiramente acedo, pouco salgado e manteigoso. É de pasta cor branco marfil con poucos ollos e corteza fina.

Aquí, na fábrica lalinense, elabóranse queixos desde fai mais de 40 anos de forma tradicional, con callada enzimática en cuba, enchido de moldes e prensado. O secado fáise en cámaras con control de humidade e temperatura e logo envásase segundo as distintas variedades en caixas de cartón. O queixo de Cooperativa Hoxe  é un produto totalmente natural, obtido por callado enzimático do leite de vaca con alimentación en pastoreo na maior parte do ano.

Na súa elaboración só se empregan materias primas naturais, leite, callo, fermentos lácticos e sal.

Este, como os restantes queixos da marca, non contén ingredientes con colorantes nin aromas e só os que levan codia se recobren con conservante de uso alimentario para que non teñan mofos.

Suxestións de consumo e conservación: 'O Camiño' preséntase como un  manxar con marmelo, con mel de Galicia, con pan artesano ou mesmo só. Fácil de usar na cociña porque funde moi ben, por exemplo, en pizzas ao forno. É bo tamén para fritir e incluso para untar sobre pan ou nas coñecidas galletas 'mariñeiras' galegas. Pero as posibilidades gastronómicas van moito máis alá.

O tempo de maduración fíxase a partir de oito días.
​
Combina estupendamente con viños brancos novos, ácedos e frescos, como os Ribeiros ou con tintos galegos novos.

​
Queixo: 'Tetilla', de Lácteos Terra de Melide

Procedencia: Orois, s/n 15800 Melide
 (A Coruña)

DOP: Queixo Tetilla

 Tipo de leite: de vaca, pasteurizado
​​


​
Tipo de queixo//Descrición: Lácteos Terra de Melide fabrica tanto queixo Tetilla como queixo Arzúa-Ulloa. Son, nos dous casos, procesos de produción moi semellantes. O leite e o mesmo, adquirido cada día aos mesmos gandeiros. É certo que cando se fai o 'Tetilla', é preciso que non sexa tan cremoso, xa que perdería esa consistencia da que precisamente fai gala o seu nome. Polo demais, están moi presentes neste  caso a suavidade e a cremosidade, cun sabor intenso a leite.
 
As características deste queixo veñen marcadas polas pautas que impón  o Consello Regulador da Denominación de Orixe Protexida (DOP) do mesmo nome. Pártese exclusivamente de leite, callo, fermento e sal para a elaboración do produto.

A DOP é moi clara, e cosegue baixo a denominación que se obteña unha produción uniforme, pero están logo os matices e as peculiaridades de cada quen. Inflúen  nesas particularidades, o xeito de facer de cada fabricante, sobre todo no que se refire aos tempos. Tamén se utilizan leites distintos. E depende igualmente de factores como unha maior ou menor humidade nas cámaras. O leite, segundo as épocas do ano, aporta variacións que teñen logo a súa incidencia no queixo.

Suxestións de consumo e conservación: Na cociña ofrece este queixo múltiples posibilidades. "Vai con todo", en palabras do fabricante, quen recalca que "funde moi ben", como sucede co Arzúa-Ulloa - que tamén fabrica Terra de Melide- e da "moito sabor". É ideal para cociñar con pastas e carnes ou como ingrediente destacado para facer empanadas. Para un produto que antes só se ofrecía para sobremesa, estase a empregar cada vez máis na restauración, por exemplo, na elaboración de cremas. Para maridar, o fabricante decántase por un bo viño branco galego.

No que se refire a ese aspecto tan fundamental como é o da conservación, ao que se soe prestar en ocasións máis ben pouca moita atención, recomenda este fabricante que se fose posible,o ideal sería que o queixo estivese sempre fóra do frigorífico. Pero sucede que hoxe, a calefacción axuda a que "suen os queixos". Por iso, a recomendación neste caso e que "se está fóra, debe seguir fóra". Un queixo cremoso que se saca da neveira, colle calor e logo, se se volve gardar, perde parte da súa prestancia. "Ao queixo non lle gusta estar pechado", polo que se recomenda  Lácteos Terra de Melide  que, mesmo nas neveiras, conviña porlle unha pequeña reixa ou aireación que permita que o aire circule por debaixo do produto.  Tal como sinala a etiqueta de venda, debe estar entre os 4 e os 8 graos para unha boa conservación. 

​Queixo: Queixo con chourizo de porco celta
da Cooperativa do Campo Capela

Procedencia: Os Calzados s/n. A Capela (A Coruña)

Tipo de leite: de vaca, crú
​​
​Tamaños dispoñibles:
-(0,5 quilogramos, aprox.)
-(1 quilogramo, aprox.)

Tipo de queixo//Descrición: O queixo con chourizo de porco celta é unha variedade ideada pola Cooperativa de Campo Capela, que prepara en exclusiva esta especialidade na que ao queixo tenro de leite crú engádeselle chourizo de porco da raza celta. A súa cortiza é comestible e afínase con pemento doce, o que o converte nun produto suave no que ten un protagonismo especial o chourizo. Polo demais, resalta o fabricante que non leva ningún tipo de picante. Tampouco ten conservantes nen colorantes. Hai que destacar que ademais das bondades dun queixo feito con leite cru, está a do chourizo de porco celta, unha especie autóctona de Galicia en fase de recuperación, baixo a tutela da Xunta de Galicia. Os porcos críanse en libertade, alimentados con castañas, landras e pasto do monte. Outra  cualidade a resaltar e que este queixo é un produto sen glute.
 
Suxestións de consumo e conservación: Ademais do seu consumo directo, aproveitando as posibilidades que ofrece un queixo distinto -co toque especial dos tropezóns do chourizo elaborado cun  producto cada vez máis valorado  como o felizmente recuperado porco  celta- apunta a Cooperativa do Campo Capela que é moi saboroso en tostas quentes e na elaboración doutras opcións para untar. É igualmente perfecto se se combina con legumes, alcachofas e tortillas.
​
Para cortar este queixo recoméndase empregar un coitelo humedecido en auga morna ou un coitelo de untar (segundo aplicación). O queixo débese por a temperatura ambiente unha hora antes do seu consumo. Ten un período de conservación de tres meses e admite conxelación.
 

​
​Tipo de queixo//Descrición: Queixo semicurado de pasta prensada, elaborado con leite pasteurizado enteiro de vaca,  curado en secadeiro durante 45 días e afumado con madeira de bidueiro. Este proceso dalle ese peculiar sabor que converte a este queixo da Terra Chá nun produto moi especial, non só no panorama galego, senón no nacional e no internacional. O irmán menor do San Simón 'Fontelas', o tradicional 'bufón', ten un período de curación en secadeiro de 30 días en un peso de arredor dos 600 gramos.
 
Suxestións de consumo e conservación: Como todos os queixos da Denominación de Orixe Protexida (DOP) San Simón da Costa, é un queixo moi versátil, ideal para as sobremesas e para degustar a calquera hora do día. Dá un xogo incríble tamén na cociña, sen máis límite, case, que o que veña marcado polas habilidades  e o bo facer dos cociñeiros, que non dubidan en aproveitalo para elaborar exclusivas salsas, incluída a propia cuberta do queixo, perfectamente comestible. Marida á perfección con viños galegos tintos e brancos, así como cunha boa cervexa.
​
Argumenta o fabricante, que a diferencia dos seus queixos cos restantes da DOP San Simón da Costa é moi pouca. Diferenciar 'a cegas' uns dos outros non é doado. Algúns matices,  para iniciados, pódense encontrar se están á vista. Pero diferenciar no sabor é complicado. Iso, sinala Javier Piñeiro, que é un bo síntoma, que apunta a que a DOP funciona ben, xa que unha das súas principais funcións é que a produción dos queixos sexa homoxénea ao longo do ano.

Froito do crecemento, esta queixería conta con novas instalacións situadas no polígono Industrial Sete Pontes de Vilalba, onde trasladaron boa parte da actividade. Na fábrica orixinal, ubicada no barrio de Lobán -na parroquia de San Simón- mantense a actividade da producción. O resto dos procesos: secado, afumado e etiquetaxe fanse, nas novas instalacións.

Nome do queixo: '1949 semicurado mezcla'
Procedencia: Outeiro, Acebedo do Río.Celanova (Ourense)
Tipo de leite: Mestura de leite de vaca e cabra. 100% pasteurizado
Tamaños dispoñibles:
​Pezas de 0,5 e de 1 a 1,1 quilogramos
Fabricante: Quexos Feijoo

Tipo de queixo//Descrición: Para facer este queixo emprégase un 70% de leite de cabra e un mínimo dun 30 por cento de lelte de vaca. A maduración  en cámara é de dous meses, con temperatura e atmósfera controladas. Está protexido no seu exterior dunha capa de pigmaricina de cor marrón, para evitar que poida coller mofos. A data de 1949 é a da posta en marcha desta fábrica celanovesa, co que acompaña o nome de moitos dos queixos que elabora, con 13 referencias a día de hoxe.

Suxestións de consumo e conservación: Trátase dun produto ideal como entrante e para incluír nunha taboa de queixos. E este un semicurado cun acaído equilibrio entre o grao de maduración e a súa textura. É ideal se se acompaña con froitos secos, precisamente pola compoñente do leite de cabra, que lle dá un corpo e un carácter rexo,  aínda que xunto coa maduración mantén ese certo grao de manteiga ou cremosidade que lle aporta o leite de vaca.  
E dentro dunha táboa de queixos galegos, esta mestura de vaca a cabra siñala o fabricante que podería considerarse como un queixo de 'transición'. Estaría aí, xusto no medio, á hora da degustación entre un queixo do país ou dun 'Tetilla' -cremoso, brando ou cun certo toque acedo, porque se trata dun produto suave- e, por exemplo, dun queixo azul. Neste cambio dun queixo suave a outro máis forte, hai moitas posibilidades e este é, sen dúbida, un queixo de 'transición'. Non conta coa forza de queixos máis potentes -que o fabricante tamén oferta- pero afástase  da suavidade dun queixo 'Tetilla'.
​
Esta queixería ourensá, que conta igualmente cun queixo 'Tetilla' -adscrito ao selo Galicia Calidade- ten na provincia o seu principal mercado, pero ofrece e vende os seus productos  a calquer punto de Galicia e de España, a través da súa tenda on line, coa rapidez e os  baixos custos engadidos sobre os produtos que estes novos medios de comercialización permiten.

​Nome do queixo: 'Lendas do Deza'

Procedencia: Borralla, 34.
Lalín (Pontevedra)
                                            
Tipo de leite: Vaca
100% pasteurizado

Tamaños dispoñibles:
​Pezas de 3 quilogramos, aproximadamente

Fabricante: Cooperativa Hoxe

​
​
​Tipo de queixo//Descrición: O Queixo Lendas do Deza ten uhna pasta prensada, corteza de cor marrón e unha textura elástica e cremosa á vez. Presenta un sabor suave e doce con variedades de sabores a froitos secos (noces, abelás, etcétera). Na súa elaboración, o fabricante emprega entre doce e catorce litros de leite puro de vaca por peza, aproximadamente. Tempo de maduración a partir de 45 días.

Suxestións de consumo e conservación: Trátase dun queixo ideal para derreter e acompaña moi ben a todo tipo de carnes e peixes ao forno. Tamén se recomenda en hamburguesas ou en ensaladas. Marida moi ben con viños brancos e tintos xóvenes galegos e incluso con cervexas tostadas. Resalta este fabricante que os seus queixos non conteñen ingredientes con colorantes nin aromas e só os que levan codia recóbrense con conservante de uso alimentario para que non teñan mofos. Aconséllase non consumir a codia dos queixos que a levan, como neste caso.

 Queixo: 'Semicurado de cabra con malta
de cervexa', de Touza Vella Queixería
​
Procedencia: Estrada OU-536,
Quilómetro 44,3
Castro Caldelas (Ourense)

Tipo de leite: queixo artesanal feito
con leite cru de cabra e cuberto con
malta de cervexa
​
Peso: entre 360 e 380 gramos por peza

​Tipo de queixo // descrición // conservación: Queixo semicurado de pasta branda, cuxa principal característica é a súa elaboración con malta, que lle da un toque amargo. Sen embargo, trátase dun queixo moi suave, que non ten acedume, pero que ten ese sabor tan especial que deixa a cervexa e que fai que este sexa o produto máis coñecido de 'Touza Vella'. A base é a mesma que a doutros semicurados que elabora esta queixería, por exemplo o queixo con pemento. Malta ou pemento, segundo o caso, bótaselle por fóra e teñen que madurar logo durante  quince días, nos que consiguen sabores característicos. Logo, como sucede coa maioría dos queixos, canto máis maduren máis matices collen e máis son capaces de sorprender o padal.
Ao mercalo, pódese conservar na neveira, mellor nun recipiente hermético de plástico que nun pano, xa que o seu forte cheiro podería rematar por mandar en todo o que se atope no interior do frigorífico.

Suxestións de consumo: Este queixo de cabra, polas súas especiais características ten precisamente na cervexa o seu mellor acompañante, aínda que  cun bo viño convértese tamén nun tándem ideal, máxime se falamos dun caldo tinto galego; e se fóse un branco, godello, ribeiro ou rías baixas encaixaría igual, xa que son acompañantes ideiais tamén para o queixo ao pemento desta mesma que elabora esta mesma marca.

​
​Queixo: 'San Roquiño',
de ‘Queixería Daniberto’

Procedencia: Rúa Pude, 2 / San
​Simón da Costa / Vilalba (Lugo)

Tipo de leite: de vaca, pasteurizado

​Tamaños dispoñibles:
-Formato grande, especial para tendas
​ e hostalería

​

​Tipo de queixo//Descrición: Queixo curado de pasta prensada, sen afumar. Trátase da última incorporación da queixería Vilalbesa Daniberto que conta cunha gran aceptación, polo que o  seu formato grande para tendas e hostalería pode que amplíe a outros máis pequenos acomodados ao consumo doméstico, como xa ocorre así  cos outros seis produtos que a queixería ten actualmente no mercado, entre eles o queixo Tetilla e o San Simón da Costa, ámbolos dous amparados polas Denominacións de Orixe Protexida do mesmo nome e que desde hai pouco están tamén incluidas na marca Galicia Calidade, (que certifica a calidade dos produtos e/ou servizos que, pola súa elaboración en Galicia, pola súa materia prima ou deseño galegos, merezan esta distinción, despois de establecerse os oportunos controis).
​
Suxestións de consumo e conservación:  Seguindo as instrucións do produtor, este  queixo, como no caso tamén de calquera da Denominación de Orixe Protexida San Simón da Costa, debe conservarse nun lugar a temperatura ambiente para que o queixo colla todo o seu sabor e desenvolva todas as súas propiedades.

Se falamos de tempos de maior humidade ou calor ou dunha conservación prolongada, o frigorífico é unha boa solución, pero tendo en conta de que este queixo sempre se debe sacar do frío dúas ou tres horas antes do seu consumo, co obxecto de que poida coller o seu sabor.

E como no caso tamén de calquer outro queixo, se se vira afectado polo mofo, recoméndase e limpalo con auga salgada. É algo no que teima o fabricante, para os queixos galegos. Un consello que paga a pena ter conta.
​
É este un produto que pode estar á espera de consumo, tranquilamente, dous ou tres meses unha vez adquirido, pero lembra axiña non sen certa retranca o fabricante que o que se debe facer é "comelo pronto e comprar máis porque, senón, os queixeiros non vivimos". E non ten problemas para maridar con calquer bo viño, e se é galego, mellor. 
​

Nome do queixo: 'Queixo afumado'

Procedencia: A Faeira
(As Pontes de García Rodríguez-A Coruña)

Fabricante: Queserías del Eume

Tipo de leite: Pasteurizado de vaca

Tamaños dispoñibles: 1,400 quilogramos.
Ofrécese tamén ao corte, envasado en
metades de aproxidamente 0,700 quilogramos
​​


T​ipo de queixo//descrición: Aínda que en formatos distintos, o 'Queixo afumado' de Quexos del Eume é faise "máis ou menos" -segundo asegura o fabricante-  que o Queixo de San Simón da Costa. Afúmase tamén "con leña de Abedul". A peculiaridade deste novo produto é, que a pasta, a textura,  é un pouco "máis brandiña, máis cremosa" que os queixos que se fan baixo a denominación de orixe protexida da comarca lucense de Vilalba. O formato é o tradicional do 'patelo', sen nengunha cobertura exterior máis que aquela que lle da o fume., É corteza, que, como a do San Simón da Costa, pódese comer ou traballar para moitas fórmulas culinarias, entre elas as salsas.

Resalta neste sentido Queserías del Eume que o fume, ao ir volteando no afumadeiro, aséntase na parte na alta do queixo, que que lle da unha cor máis tostada que o queixo Tetilla, que nesta casa fabrica tamén fai arredor dun ano.

Fálase, entón, dun queixo de elaboración de pasta branda e cega, ao que se lle dan corenta días de curación, dos que pasa de dous días no curadeiro e, aos dez, doce ou quince días de estar afuamado, chega ao mercado.

Para este produto, Quesos del Eume ten afumadeiro propio, "tipo cámara frigorífica", e cando o fume sobe un pouco a temperatura sobre o establecido, un automatismo estabiliza a situación. E iso, porque a o ser unha pasta máis branda que a da denominación San Simón da Costa, precísase que non se abrande moito no afumadeiro. 
​

Queixo: 'Arzúa-Ulloa', de Lácteos Anzuxao

Procedencia: Madriñán, 2  
Lalín (Pontevedra)
​
Tipo de leite: de vaca, pasteurizado
​
​Tamaños dispoñibles: 800 gramos,
1 quilogramo, 2 quilogramos, 3,7 quilogramos




Tipo de queixo//Descrición: Queixo de pasta branda, de sabor suave e poucos ollos. En liña co resto dos productos da queixería e tamén coas demandas dos seus consumidores, ten algo menos de sal que a maioría dos queixos á venda no mercado. Para a súa elaboración emprégase leite de vaca pasteurizado, procedente de produtores rexistrados na comarca de Lalín. Priorízase o leite de vacas en pastoreo, algo que non fai máis que darlle valor engadido ao produto final, con queixos máis amarelos que melloran a textura e o sabor.

 Suxestións de consumo e conservación: Este, como os restantes queixos da Denominación de Orixe Protexida Arzúa-Ulloa, ten na cremosidade e na suavidade dúas das súas principais características, e convértese en produto para todo tipo de padales (trátase da segunda denominación de orixe que máis vende en toda España). Só a calquera hora do día, para a sobremesa,  ou acompañado co tradicional complemento do marmelo. Pero ten tamén, cada vez máis, unha maior aceptación na cociña, onde pode resolver pratos como o mellor dos complementos e mesmo como protagonista. A modo de exemplo, sinala o fabricante que se presta para elaborar unha tortilla francesa, para darlle corpo a unha sopa de verduras ou, se buscamos experiencias novas, para degustalo en compaña dunha boa bica de Trives; haberá que probalo, xa que é recomendación expresa de Lácteos Anzuxao.
​
A conservación deste queixo atende, como na maioría dos casos, a lugares frescos, como as adegas e, no seu defecto, ao frigorífico, onde é fundamental mantelo protexido -por exemplo, cun pano  lixeiramente humectado, para evitar que se reseque, sobre todo se xa está aberto-, coa precaución de retiralo da neveira coa suficiente antelación para que se poida degustar a temperatura ambiente, o que permitirá apreciar plenamente as súas bondades, que non son poucas  nos Arzúa-Ulloa.

O queixo 'Arzúa-Ulloa'de Lácteos Anzuxao conta con diversos recoñecementos e galardóns e, desde finais de 2016, este produto dispón do certificado de Galicia Calidade, un selo impulsado pola Xunta de Galicia que destaca a queixería lalinense que lle aporta recoñecemento e un plus de prestixo cara ao consumidor que se comproba alí onde chega o derivado láctep. Do mesmo recoñecemento goza o seu queixo 'Tetilla'.