![Xosé Luis Carrera Balín / queixosdegalicia.com](/uploads/2/2/9/1/22915152/editor/dsc-0044.jpg?1678391632)
Antonio S. Rocha
Despois de 24 anos de andaina á fronte do Consello Regulador da Denominación de Orixe Protexida (DOP) Arzúa-Ulloa, Xosé Luis Carrera Balín déixalle o testigo a Luis Lamas Costa, da queixería curtiense (A Coruña) Queinaga. Carrera, que seguirá xestionando a fábrica Arqueixal (en Palas de Rei-Lugo), valora o crecemento sostido do queixo emblemático da comarca arzuana y das terras da Ulloa e o feito de que se manteña como a segunda DOP española en produción, despois da que xestiona o queixo manchego. Esta é, sen dúbida, unha boa posición que axudará a "seguir medrando", sinala.
Pregunta.- Deixa vostede a presidencia do Consello Regulador da Denominación de Orixe Protexida Arzúa-Ulloa cadrando coa celebración da 48 festa de exaltación do produto…
Resposta.- Si, é a última etapa. Prográmanse as últimas eleccións ao consello, co que xa me retiro, despois de 24 anos. Nestas primeiras semanas de marzo xa se vai constituír o pleno do consello regulador.
P.- O feiral de exaltación do queixo vai camiño do medio século. No tempo que leva á fronte da denominación cal foi a súa evolución?
R.- Nós empezamos a certificar no ano 1998 e eu collín a presidencia no 1999, co que case todo o percorrido da denominación de orixe fixémolo nós, non desde que se constituíu, pero si desde que empezamos a certificar.
P.- Daquela acadaron xa esa segunda praza na produción dos queixos españois con denominación?
R.- Non, daquela non, pero tardamos moi pouquiño. A partir do 2004 ou 2005 xa pasamos a ocupar esa segunda posición.
P.- Agora, cando deixa a presidencia, ao Arzúa-Ulloa aínda lle queda moito por crecer?
R.- Ben, o crecemento sempre foi sostido. Estamos medrando un tres, catro ou cinco por cento, que nalgún ano foi un dez. E estamos en boa posición para seguir medrando un pouco. E creo que vai ser a propia inercia a que turre, tal como se están a facer as cousas, presentando unha boa calidade de produto e unha boa promoción.
Os datos de 2022
P.- Cales son os datos de 2022?
R.- Son un 5,2 por cento de crecemento, superando os 4,2 millóns de unidades e arredor dos 4 millóns de quilogramos.
P.- Que en termos económicos supoñen…?
R.- Pois estamos falando duns 28 millóns de euros.
P.- Subiron os prezos e co incremento hai zonas en Galicia que teñen problemas de abastecemento de leite para a produción de queixos.
R.- Cando hai escaseza de leite, nós temos os nosos provedores. Pero se hai que incrementar algo a produción, ás veces, os provedores están collidos noutras empresas que non son de Arzúa-Ulloa, senón de leite líquido, e costa facerse con produtores, por que cando hai falta de leite cada un retén os seus produtores. Entón, ás veces podemos ter escaseza, pero ata agora non freou o crecemento, porque, á vista está, se medramos un 5 por cento e houbo materia prima dispoñible. Pero si que é un problema que pode estar en ocasións aí, sobre todo, cando coa escaseza os prezos se disparan.
P.- De maneira que o que paga máis…
R.- Claro, pero a denominación de orixe tamén ten que ter moita conta, por que as veces non dá soportado o prezo que lle ten que pagar ao produtor para repercutilo no prezo final co que vende no mercado. En moitos casos, había xente que se tiña un contrato asinado con algunha cadea de distribución, e logo o prezo do leite era moito máis caro; e case lle compensaba non producir máis queixo. Ao menos temporalmente, por que non podía manter os prezos que tiña pactados coa distribución. Ou sexa, que isto ás veces pode ser un dilema. Pero é algo que hai que ir sorteando.
P.- Esta escaseza, por diversos motivos, padécena, por exemplo, os fabricantes da denominación San Simón da Costa…
R.- Na nosa denominación pode haber o problema que comento. Ou sexa, que materia prima haina. Pero outra cousa é que estea dispoñible, porque, ás veces, cando hai escaseza de leite, todo o mundo quere reter aos seus provedores. Entón, en ocasións hai dificultades, por que cos teus provedores tes un prezo, pero hai que pagar moito máis por aqueles que están con outros clientes, co resultado xa sinalado na repercusión do produto final.
Vendas sostidas
P.- Os queixos subiron ata dos ou tres euros por quilogramo, por peza. Repercutíu isto nas vendas?
R.- Non. Mantemos as vendas a pesar dos incrementos. Pero o que si é certo e que esa suba para as queixerías supuxo repercutir o prezo da materia prima que se mercaba e non por outros conceptos como a man de obra, ou a suba da luz… Axustamos os prezos dabondo para que non se disparen no mercado.
P.- Como a suba é xeralizada para todo o sector, pode que se notase menos…
R.- Ao final, se os nosos queixos suben pero tamén o fan demais, seguimos mantendo o nivel de clientes que tiñamos.
P.- Aínda así, o queixo está caro?
R.- Non, non está caro. Encareceron máis outras cousas. Hai outros produtos que subiron máis que o Arzúa-Ulloa.