O pasado luns, 27 de novembro, púxose en marcha a XX Cata dos Queixos de Galicia, un certame ao que concorren nesta ocasión 64 queixos e que se desenvolve en cada edición no Centro Integrado de Formación  Profesional Compostela de Lamas de Abade, en Santiago, conxuntamente coa Cata de Meles de Galicia, que entra na decimosexta edición.

Pola Denominación de Orixe Protexida (DOP) Tetilla participan 25 queixos, pola DOP Arzúa-Ulloa, 17 -aos que hai que engadir outros oito de Arzúa-Ulloa curado-, nove son queixos procedentes da DOP San Simón da Costa e cinco da DOP Cebreiro.

Na cata, que organiza a Consellería do Medio Rural, poden participar os queixos elaborados polas industrias inscritas nos rexistros de cada unha das catro denominacións de orixe protexidas que existen na Comunidade Autónoma.

As pezas presentadas teñen un período de maduración no momento da cata que vai entre os 14 e os 21 días nos caso do queixo tetilla e Arxúa-Ulla e entre 45 e 90 no do San Simón da Costa, mentres que ten que haber unha maduración mínima de dous días para os do Cebreiro. No caso do grupo Arzúa-Ulloa curado, incluído na denominación do mesmo nome, pártese dun mínimo de curación de seis meses e un máximo de 15.

Expertos e premios
Para a cualificación dos queixos, dentro xa do panel de cata, cóntase cada ano con 12 expertos en análise sensorial, procedentes tanto de centros tecnolóxicos e científicos agroalimentarios como de consellos reguladores, restauración, distribución e medios de de comunicación especializados que estean vinculados cos queixos de calidade. Rematada xa a cata desta XX edición, queda agora por determinar ao longo do mes de decembro a data o lugar da entrega dos premios.

Novidade
Nesta ocasión, como novidade, as industrias teñen a posibilidade de coñecer o proceso das catas a cegas desenvolvidas nos últimos días por o grupo de expertos. Esta misma tarde, os envasadores e queixeiros teñen a aportunidade de achegarse ao Centro Integrado de Formación Profesional Compostela de Lamas de Abade a asistir a unha cata para ver de primeira man o traballo dos catadores e comprobar como se leva a cabo o certame.

O obxectivo non é outro que facilitar o intercambio de opinións e experiencias entre elaboradores e catadores, para avanzar en aspectos como a mellora do proceso  produtivo e as demandas do mercado. Este mesmo proceso fíxose o luns pasado para o caso dos meles, cata na que nesta ocasión participan 29 , deles 12  son monoflorales e 17 multiflorales, pertencentes a 19 industrias envasadoras. 

A fábrica de Queixos Campo Capela está ligada, desde a súa posta en marcha, á Cooperativa de Produtos do Campo da Capela, unha das máis antigas de Galicia, que xa desde 1969 vén prestando sen interrupción a agricultores e gandeiros os servizos propios para estes colectivos. Despois de poñer nos últimos meses novos productos no mercado, o futuro da queixería pasa por ampliar a fábrica, aínda que teñen claro que nunca se irá cara a unha gran produción e que o sistema para a obtención de queixos e requeixos non vai variar, seguirá sendo artesanal.

Así o sinala Ana Vence, xerente da cooperativa, quen manifesta que a ampliación tiña que estar feita xa en 2016, pero que os graves problemas polos que pasou o campo galego o ano pasado, “que tamén nos tocaron a nós –alguén que non che paga e que case te funde”, argumenta, impediron avanzar no proxecto.
A reforma pretende ampliar un pouco o local, xa que o obradoiro é pequeño. Así mesmo,  a cuba de 1.000 litros pasará a 3.000. Por outro lado, "tamén pretendemos facer un mellor traballo de afinación do queixo, polo que precisamos ampliar a capacidade das cámaras", sinala Ana Vence.

Pese ás recentes dificultades, a xerente asegura que o grupo está rexurdindo e que este mesmo ano se conta con poder ter rematada a ampliación. A nova cuba será "máis xusta do previsto”, engade, porque a situación aconsella ir pouco a pouco.

Produción

Esta queixería procesa cada día uns cinco mil litros de leite, que se traducen, dependendo dos productos de cada ocasión, nunha media de 1.500 queixos diarios e ao redor de 1,8 millóns de pezas ao ano. A facturación anual está entorno aos 680.000 euros.

A fábrica aténdena seis persoas, ademais dos vendedores e outro persoal que traballa fóra das instalacións. A produción, co requeixo como estrela,  céntrase no que lle chama por aquí queixo plano, ou do país, que é o que vende máis 'Campo Capela' en Galicia.

Ofértase igualmente o queixo de chourizo e, este ano, o de nabiza, que cada semana se vai sacando da cámara, na que se cura, para lavalo en auga salgada. ‘A Capela’ vende igualmente queixo de Tetilla, o único de momento da denominación de orixe protexida que se fai con leite cru. Ademais do mercado galego, as vendas principais desta tetilla prodúcense en Madrid –en tendas moi especializadas, que tratan con esmero un producto natural que fai máis difícil a conservación-  e na zona do Mediterráneo.

O último en chegar á fábrica coruñesa foi o queixo ‘o mouro’, tenro, pero de máis maduración. Despois de diversas probas, leva meses á venda e xa se fixo acreedor a tres premios ata o momento.
​
Este mesmo ano,  tamen foi premiado o requeixo  pola organización Slow Food, que o incluíu na ‘arca do gusto’. Tamén está a queixería na Guía Repsol, no apartado de alimentos e bebidas, onde se pondera tanto o seu requeixo como a súa manteiga.