A Consellería do Medio Rural e a Denominación de Orixe Protexida do Cebreiro comprometéronse a traballar na promoción do queixo ao longo do Camiño de Santiago. As liñas de actuación, que aínda se están a valorar, perseguen aproveitar o tremendo tirón que ten o paso da Ruta Xacobea polo concello de Pedrafita, para mostarlle aos peregrinos, as bondades deste produto que, polas súas especiais características, non pode máis que seguir avanzando en produción e vendas, sen perder a súa esencia.
 
No encontro,  Xunta e denominación de orixe analizaron a evolución deste selo regulador, que se puso en marcha en 1999 e que, segundo os últimos datos oficiais dispoñibles, produciu en 2017 un total de 74.000 pezas. O papel da Xunta neste proceso será o de colaborar na medida do posible para dar a coñecer esta denominación de orixe propia da montaña luguesa. 

Para o ano 2018, un dos obxectivos clave da denominación é reforzar a súa imaxe e distinguila daqueles produtores que non están inscritos na mesma. Iso,  porque se entende que a calidade e a orixe do produto só están garantidas naqueles casos en que o queixo estea identificado co distintivo oficial. 

O reclamo do Camiño Francés
A área de produción do queixo do Cebreiro céntrase nos concellos lugueses de Baleira, Baralla, Becerreá, Castroverde, Cervantes, Folgoso do Caurel,  A Fonsagrada, Láncara, Navia de Suarna, As Nogais, Pedrafita do Cebreiro, Samos e Triacastela. Estase a falar, polo tanto, da zona de entrada a Galicia da principal ruta de peregrinaxe a Santiago de Compostela: o Camiño Francés, que é o que se pretende explotar en beneficio dunha causa como a dun queixo tan excepcional como o do Crebreiro.

Este encontro, forma parte das reunión que mantén habitualmente a directora xeral de Gandería de Agricultura e Industrias Agroalimentarias, Belén do Campo, con todos os consellos reguladores para coñecer as necesidades e proxectos nos que poden estar interesados en desenvolver no ano en curso para favorecer as súas producións.

Dise deste queixo -e está documentado- que no século XVII era o cuarto máis caro do mundo e que os Reis Católicos, Carlos III ou Isabel de Portugal foron algúns dos monarcas que coñeceron e lle deron respaldo a este manxar, que andando o tempo foi quedando para o autoconsumo, ata chegar o memento dun novo impulso, grazas á iniciativa local.

Na actualidade son cinco as marcas acollidas a denominación de Orixe, Queixerías Castelo de Brañas, Marques de Cernadas, Santo André, Gran Despensa Real Abadía de Samos e Queixos Fonchave. 

O  primeiro fin de semana de marzo, o municipio coruñés de Arzúa entra na súa semana grande, xa que terá lugar a edición número 43 da súa Festa do Queixo. O encontro aporta moita actividade económica e medra cada ano tamén a súa xa intensa actividade musical, na que a variedade e calidade arrastran a milleiros de visitantes a concertos de primeira fila. Unhas actividades con outras e un ano si e outro tamén, atraen a uns 40.000 visitantes. Con todas as propostas practicamente pechadas, este año acudirán ao recinto feiral 'Terra do Queixo' 52 produtores e un total de 70 expositores.

A recinto  virán expositores das catro denominacións de orixe galegas, así como prestixiosos queixos chegados desde Francia ou Italia e outros procedentes de Asturias, Aragón, Baleares, León, A Mancha, Estremadura e tamén algúns  premiados no World Cheease Awards. Todo isto, sen olvidar os queixos artesanais da zona e outros productos alimentarios, que lembran os organizadores que contarán cos  obrigatorios rexistros sanitarios.

En resumo...
Gastronomía, música, cultura, tradición e innovación resumen a festa que cada ano ofrece este concello coruñés, que hoxe xoves presentou a programación completa, que comeza a semana previa con catas comentadas nos centros educativos e actividades na EFA Piñeiral. O venres 2 de marzo terá lugar o concurso de tapas e petiscos, co queixo Arzúa como base de elaboración.

As actividades son tan numerosas como variadas, polo que  haberá que botar man do programa (http://www.festadoqueixo.org) para non perder ningunha ou chegar tarde  a concertos como o de Ilegales -un dos grupos máis importantes na historia do rock español-, Sidonie, Rosa Cedrón ou Sondeseu.
​
O cartel anunciador desta 43 edición é obra do ilustrador Yago García Rodríguez, e representa, a xuizo do xurado calificador, unha fiel representación da esencia e fisolofía do encontro, ademais da súa "potencia" visual. Dará o pregón o polifacético Tonhito de Poi. O recinto feiral 'Terra do Queixo' abrirá as súas portas o sábado 3 de marzo, ás 11 da mañá, e o domingo, ás 10.

Da hamburguesa, que define o diccionario da Real Academia Galega como un bisté de carne picada e adobada, que adoita tomarse entre dúas rebandas de pan acompañado de leituga, cebola, tomate, queixo e algunha salsa, quedamos só co queixo e coa carne. Nesta ocasión, falamos da finura do queixo do concello coruñés da Capela combinada coa tan autóctona como lexendaria vaca cachena. 

Desta harmonía vacuna, transformada en hamburguesa, dá boa conta o restaurante Andarubel, situado xusto na entrada do parque natural das Fragas do Eume (A Coruña) e capitaneado polo cociñeiro Antonio Díaz. Nos seus fogóns ofrece unha cociña tradicional e creativa centrada nos froitos de temporada e de mercado. Non faltan, daquela,  algúns tan emblemáticos como os cogumelos e as castañas.

Son propostas elaboradas a partir de produtos locais de proximidade, tal como destaca este chef, que acudiu, por exemplo, á última festa do requeixo da Capela, transformando o restaurante nun camión/camioneta restaurante (food truck) para ofrecerlle ao público outras propostas  tan de temporada como un xeado elaborado co requeixo da Capela.

A vaca cachena, foi pasando, segundo ían reflectindo tamén os titulares dos xornais, de ser unha raza ao bordo da extinción, a una das carnes más prezadas. Está na Federación de Razas Autóctonas de Galicia (BOAGA) e, por falar do máis próximo, o produto foi unha das propostas gastronómicas estrela  en Xantar 2018 ( http://xantar.org), que acaba de celebrarse en Expourense. Alí, en Xantar, presentou o xefe de cociña Antonio Díaz un menú degustación centrado nas bondades das razas autóctonas.

Na Semana Verde de Silleda, nas últimas convocatorias, montou tamén este cociñeiro -que traballa como asociado para BOAGA-  o restaurante da federación galega.  Todas as razas autóctonas galegas estiveron presentes.Cada ano, faise no recinto feiral un menú especial de catro pratos que durante catro días serve arredor de mil menús.

'Bico de xeado'
As inovacións dos derivados do leite, teñen proxección tamen no restaurante deste emprendedor e polifacético cociñeiro coruñés porque no seu negocio -e cando ten oportunidade de promocionar produtos no exterior- presenta especialidades como o denominado 'bico de xeado', que ofrece a Granxa O Cancelo e que ten como base o requeixo da Capela.

A  granxa O Cancelo, que é a cooperativa agraria provincial, na que está tamén a Cooperativa Campo Capela, é a que prepara esta sobremesa. Ten  como única base este xeado o requeixo da Capela, sen nengún aditivo (no día da festa local do requeixo non levaba máis que figo caramelizado, para darlle un toque dóce). O resultado, como sempre, hai que probalo.

Queixo da Capela e cachena
Este restaurador coruñes traballa  co produtor de Ortigueira Miguel Pernas, que ten unha gandaría en Tras do Río (Loiba/Ortigueira/A Coruña). "Eu pretendo que el viva ben, que faga ben o produto, que nos remate ben os animais", sincérase.

Argumenta Antonio Díaz que a cachena é un animal moi rústico, cun poder de engraxamento moi bo, que lle dá á carne ese aspecto zumarento que ten,  "pero hai que saber facelo", advirte. "Este home faino ben, aporta un produto bo e deconfianza". Explica  que non compran despece, senón vaca enteira,  e que eles mesmos preparan e elaboran a hamburguesa desde cero. É dicir, " picamos todo, limpamos a carne e metemos todo o animal, menos o chuletero, para as hamburguesas. Ou sexa, carne da mellor  calidade", asegura.

Logo vén o queixo, de proximidade, elaborado con leite cru, engadido en xenerosa porción, nunha hamburguesa que cobiza -contando sempre cun bo pan- primeiro, pola súa derretida e exuberante cremosidade e, logo, pola combinación cunha carne que  non hai que deixar de probar.

Lembra o dono do restaurante Andarubel, que "traballamos todo o que sexan produtos locais. O queixo que se utiliza é exclusivamente da zona. Queda claro que nós temos que promocionar aos nosos veciños, e máis,  se cabe, se os nosos veciños fan alimentos de gran calidade, porque o requeixo e o queixo desta zona é espectacular, o queixo con leite cru, o requeixo con leite cru que non ten parangón en toda Galicia, temos que sacalo fóra. O produto local e autóctono, é a nosa bandeira".  Dito queda.