Gonzalo S. Lourido

O Concello de Arzúa presentou hoxe o cartel e a imaxe gráfica do 50º aniversario da Festa do Queixo. Trátase dun tributo visual ás queixeiras, aos visitantes, aos traballadores e traballadoras e ao pasado, presente e futuro desde encontro anual e á tradición que representa. Pero a muller é en todo este proceso de proxección a protagonista, como simbolismo, tradición e esforzo.

A Queixería Barral foi o escenario que se elixiu para a presentación dos cinco novos carteis conmemorativos do queixo, con motivo da celebración no ano que entra dunha nova edición do feiral, no que cumplirá os seus primeiros cincuenta anos.

 O deseñador destes carteis, Daniel Camino, sinalou que o reclamo principal é destacar a figura feminina da queixeira, vestida con traxe tradicional e e portando un queixo que simboliza o esforzo, a dedicación, o apoio e o orgullo destas mulleres que foron fundamentais na historia desta festa.

Engadiu que esta imaxe, plasmada nun dos cinco carteis, está cargada de simbolismo e que pon no centro á muller traballadora, reflectindo o papel crucial que desempeñou e desempeña no ámbito rural e na conservación da tradición.

Polo demais, cada un destes cinco carteis publicitarios honra a diferentes grupos: ás produtoras de queixo, ás artistas, aos visitantes, ás traballadoras e traballadores e ás xeracións que foron parte activa de celebración.

Dixo tamén o deseñador que a inspiración visual dos pósteres provén da obra de recoñecidos artistas galegos, como Luis Seoane, Maruxa Mallo ou Xosé Vizoso, con influenzas que se reflicten no uso de cores brillantes e trazos marcados que evocan o dinamismo e a riqueza cultural de Galicia.

A tipografía seleccionada tamén se basea no legado das letras galegas tradicionais, lembrando os trazos de Castelao, a forza gráfica de Sargadelos de Díaz Pardo ou o deseño contemporáneo de Rubén Prol, "fusionando o pasado e o presente nun estilo visual único e contemporáneo", dixo.

Unha festa para a historia de todos

O alcalde de Arzúa, Xoán Xesús Carril, presidiu o acto de presentación, no que sinalou que a próxima edición do encontro anual será "unha festa para historia de todos e de todas", con palabras agarimosas para María Pilar Camba Garrido, "muller que innovou e traballou moitísimo" para sacar adiante a queixería arzuana onde hoxe se fixo a presentación. Dixo que "é unha desas mulleres especiais", que mantiveron viva a arte de facer o queixo "cun produto "que nos fai visibles en calquera parte". María Pilar Camba, que cumpriu este utono 89 anos, participou no acto e departiu cos asistentes sobre as súas experiencias como queixeira.
​
Despois do cartel, nas próximas semanas, o Concello de Arzúa irá presentando o programa musical, cultural e queixeiro,  para cuxo deselvolvemento confía contar co apoio decidido  das distintas Administracións. 

A.S.R.
A parroquia pontesa de Goente pechou con éxito este domingo o derradeiro dos encontros anuais destinados a promover o queixo galego, neste caso o da comarca coruñesa do Eume. O produto vai acompañado sempre nesta convocatoria do mel local, en boa competencia cos que chegan para a ocasión de moitos lugares de Galicia.

Ao final, foron 26 os postos de exposición repartidos debaixo da carpa, e non choveu,  co que sol, queixo, mel castañas e fungos fixeron as ledicias dos asistentes. Os maiores, porque ademais de faceren reservas dos produtos de tempada, poideron degustar da man da catadora Salomé Beiroa e do cociñeiro André Arzúa os petiscos elaborados no recinto. Os máis pacientes, sentados e pendentes das receitas, tiveron ocasión tamén de coñecer os pasos básicos para degustaren un queixo do país, neste caso do fabricante local, Queserías del Eume.

Os pequenos aprenderon tamén a familizarse co queixo nos obradoiros preparados para eles. Como agasallo, os nenos elixiron prantas aromáticas para utilizar na cociña, ao tempo que recibiron as explicacións oportunas para coidalas no fogar.

Cinco expositores de queixo, oito de mel

Dos 26 expositores, cinco foron de queixo e oito de mel, segundo a concelleira de Promoción Económica das Pontes, Elena López. E houbo tamén artesáns e produtores da horta da zona, sen faltaren as castañas e algúns dos fungos deste outono, como cantharellus cibarius, cantharellus tubaeformis, boletus edulis ou hydnum repandum.

A asistencia a esta festa do queixo e do mel mantense en relación con algunas edicións anteriores. E aínda que se invitou a máis fabricantes de queixos e expositores en xeral, a coincidencia doutras feiras nestes días en Galicia -entre elas o San Froilán lucense- fixo que rematasen por non acudir, segundo Elena López.
​
En todo caso, insistíu a concelleira na importancia de que haxa unha representación crecente dos produtos que anualmente se promocionan, co que recalcou  que, cando queiran vir, teñen as portas abertas".

​A.S.Rocha

Á présa, á présa, que o cartaz non chega! Pero xa se sabe, camiño das novas edicións de cada ano para proxectar algúns dos mellores produtos do país, como é o queixo e o mel, hai moito que axustar, quen vai estar ou non. E sen entrar no que custa axustar os gastos, este domingo volve haber feira/festa na parroquia pontesa/coruñesa de Goente. Xa se sabe, hai días previos nos que importa saber cal é a proposta completa. E a proposta chegou coa présa dos axustes do cartel para a comunicación aos consumidores dos dous produtos. Que son moitos e variados.

A feira do queixo é, fundamentalmente, agarimoso reducto dos amantes do natural. Por iso hai no cartel a referencia de que os asistentes vanse encontrar con produtos de tempada.

E hai - que non falte- a proposta culinaria e interpretativa  do que se ofrece nos postos de venda; así que o cociñeiro André Arzúa, e a polifacética Salomé Beiroa, recoñecida catadora de queixos, poñerán en solfa gastronómica as mellores evolucións dos dous produtos estrela.

Tras a degustación de petiscos, de obradoiros e dun servizo de comida no que a sobremesa será de requeixo e mel, haberá tempo para uns callos ou unha tenreira asada. E, xa postos, o mago Roberto Lago faguerá as delicias do público, pero iso será despois da dixestión, ás 17,30 da tarde.

Máis aló dun bo cesto de bringa ou vimbio que mercar -grande ou pequeño-  para levar un San Simón da Costa, un queixo Tetilla ou outros dos magníficos derivados láceos elaborados na contorna do Eume e Ferrolterra, pode que haxa algunha proposta pola banda micolóxica  con cantarelus cibarius, ou níscalos.  Pero está e historia reservada para recolecións afortunadas,  para os asistentes e, se acaso, para os que cheguen máis cedo. 

A.S.Rocha

O recinto da Festa do Requeixo da Capela foi este domingo un fervedoiro de xente, impulsada polo desexo lúdico e festivo de participar nun encontro no que os pequenos e mailos grandes teñen os seus espazos e no que se lle rende homenaxe a un dos produtos con máis arraigo e 'tirón' deste concello coruñés. Así o entendeu o pregoeiro deste ano, o escritor e xornalista de La Voz de Galicia Ramón Loureiro, quen en clave histórica e ancestral aludiu ao requeixo como unha arte e un símbolo "dunha Galicia eterna e acolledora".

Ramón Luoreiro, que votou man dalgunhas liñas argumentais do seu libro 'Las galeras de Normandía' -no que están presentes as terras da Capela-, asignoulle a esta contorna e á súa historia remiscencias "máxicas". E á festa e ao requeixo locais atribuíulles o papel de "preservadores do medio rural".

O bo tempo ao longo de toda a xornada contribuíu a que o recinto desta XXXIV Festa do Requeixo da Capela recibise visitantes todo o día, cunha ampla concentración xa camiño da entrega de premios dos sorteos de produtos locais ou o reclamo da actuación de Encrucillada, camiño xa do serán.

Requeixo e queixo

Os asistentes deron conta de boa parte das máis de 3.000 terrinas de requeixo que puxeron a súa disposición,  aínda que a Cooperativa do  Campo da Capela, impulsora -xunto co concello- da festa, aportou camiño de dez referencias dos seus queixos, así como de manteigas de sabores, manteiga, manteiga cocida, iogures, nata fresca ou leite enteiro sen homoxeneizar, productos estes últimos que esta fábrica vai impulsar. E non faltaron outros queixeiros, como Quesería Gaia, de Vilar de Santos (Ourense), especializada na fabricación de queixos de cabra.
​
Arredor de 40 postos de venta de moi diverso contido, incluído o xa tradicional de maquinaria de labranza e xardinería, foron centro de atención para curiosos e potenciais compradores.

QdeG

O municipio coruñés da Capela abre edición este domingo para celebrar un ano máis a festa de exaltación do seu requeixo. Serán máis de 3.000 terrinas as que se porán á venda, nunha xornada na que haberá unha manchea de actividades repartidas ao longo do día, con múltiples postos. Non faltarán os adicados ao queixo, entre eles o dos productos locais, elaborados pola Cooperativa de Campo Capela.

O encontro, que entra na súa XXXIV edición, abrirá as súas portas ás once da mañá, cun pasarrúas e talleres e xogos infantís. A venda de billetes para mercar o requeixo comezará xusto ao mediodía, co que os máis adiantados poderán mercar pouco despois as primeiras terrinas, a un prezo de 2,60 euros a unidade, incluído o azucre ou o mel para acompañar, e unha culler, porque este é requeixo de culler. Todo queda disposto, xa que logo, para que o primeiro envite se poida facer no recinto festeiro, arredor do que non hai problema para aparcar.
​
O pregón, ás 13,15 horas,  será tarefa de Ramón Loureiro, premio Julio Camba de Xornalismo e autor de 'Las galeras de Normandía', novela na que están presentes as terras da Capela. Actuacións musicais, xogos tradicionais ou un faladoiro centrado na Denominación de Orixe Protexida e na degustación de queixos engrosan as actividades do resto da xornada.  

QdeG

A Feira Internacional Abanca Semana Verde de Galicia pechou edición o pasado domingo cunha asistencia de 80.860 visitantes e arredor dunha ducia de fabricantes de queixo galego, que cualificaron como positivas as vendas, aínda que cun certo retraemento sobre a edición do  ano pasado, á que acudiron -en números redondos- 20.000 persoas máis.

No Salón da Alimentación do Atlántico (Salimat), con 27 edicións celebradas xa, os amantes da boa cociña e das delicatessen tiveron oportunidadade a pasada fin de semana de gozar cos mellores produtos e dos petiscos selectos elaborados en diferentes sesións de cociña, presentacións, catas ou talleres.

Non abundaron desta volta as novidades, aínda que Queixos Castelo de Brañas  (Pedrafita/Lugo) da Denominación de Orixe Protexida (DOP) Cebreiro, aportou algunhas pezas do seu queixo máis curado, das que na xornada dominical xa non quedaban existencias.  

Do queixo de búfala á curación en feno

Queserías del Ulla (Vedra/A Coruña) levou o seu queixo Tres Pazos, marca principal da empresa, que entre as súas propostas inclúe o elaborado con leite de vaca e búfala, unha mestura que destaca o fabricante por non ser moi habitual. O leite de búfala aporta máis calorías que o de vaca, xa que contén maior cantidade de graxas, proteínas e lactosa, salientando que as graxas de búfala non conteñen colesterol.

A proteína do leite de búfala ten máis caseína, albúmina e globulina. A súa composión química tamén se considera mellor ca do vacuno.

Este produtor tramita actualmente a súa inclusión na DOP Queixo Tetilla, para a fabricación    
baixo esta icónica marca protexida galega.

Tamén acudiu á convocatoria anual silledense a queixería familar Queinaga (Curtis/Lugo), medalla de prata na Cata dos Queixos de Galicia polo seu Arzúa-Ulloa, e medalla de ouro en 2022, que simultaneou con otra do mesmo metal para o seu queixo Tetilla.

Polo recinto feiral pasou así mesmo Cortes de Muar, artesáns que elaboran unha produción limitada de queixos suaves tanto con leite pasteurizado de vaca -como o seu 'Mimosa'- ou  con leite crú, para facer un queixo  madurado en feno (como 'Marianne'). Outra proposta, 'Marigold', faise con leite crú de vaca, con pasta cocida e chedarizada. Vende este último como un produto típico da pastelaría tradicional de Galicia e tivo unha medalla de prata na World Cheese Awards de 2013.

Máis queixerías

Con traxectorias e produtos galegos igualmente reclamados polos afeccionados ao queixo, asistiron e fixeron boas vendas tamén na Semana Verde  Casa Zolle (Friol/Lugo), que non hai moito mudou de propietario; Campo Capela (A Capela/A Coruña); Queixería Granxa Lourán/Requeixo Restrebas (Monfero/A Coruña); Queixos Brigantia (As Somozas/A Coruña); Queixería Cobideza (Agolada/Pontevedra); Lácteos Anzuxao (Madriñán/Pontevedra); Queixería Gaia (Xinzo/Ourense); Queixos Hoxe (Borralla-Lalín/Pontevedra); Quesos La Montaña de Entrimo (Ferreiros de Abaixo-Entrimo/Ourense), Larsa e a Cooperativa Condado Paradanta, que elabora o requeixo das Neves. 

Antonio S. Rocha

​No ano 2013, xusto cando lles chegou o rexistro sanitario, púxose en marcha en Friol (Lugo) Queixos Conchy,  despois de que en 2012, César Modia Lage rematase os seus estudos. Era delineante, pero como non tiña traballo daquela é o país andaba en crise, apostou coa súa familia por montar a queixería da que é hoxe copropietario, xunto coa súa irmá, Gemma Modia. Para o proxecto había unha base prometedora: a granxa familar que daquela atendía a súa nai.  Por entón, os seus produtos do campo xa chegaban aos consumidores de Ponferrada. Hoxe, Lácteos Conchy segue a ser un pequeño produtor, de xeitos tradicionais, que ofrece os sabores, recendos e suxestións do leite natural, crú, que non precisan de moita publicidade; se acaso, para os consumidores,  só da fortuna de telos preto, aínda que diso xa se ocupa Internet.

Pero, moito antes da fábrica, a aposta polos recoñecidos queixos do municipio de Friol era xa tradición, e a avoa de César, Carme Corredoira, non faltou, en 2003, á primeira edición da Feira do Queixo local. Carme sempre traballou o lácteo sobrante na casa e acudía  daquela a cada certame con oitenta ou cen pezas, dependendo de como fora o ano e de como puidera ir acumulando materia prima para a ocasión.

Coa receita da avoa, en anos sucesivos, a familia seguiu coa tradición e facendo os queixos a vella usanza. E naquelas rúas e na praza da vila friolsense, ían e viñan nas cestas dos produtores e nas dos particulares cara a casa as mellores pezas. Queixos frescos 'blancuzcos', que sabían a rabiar. Outros máis curados, cunha amalgama de sabores máis sólidos e, os macizos -por ben curados e compactos- capaces de rebosar por momentos a pituitaria e afinar intensamente os padais.

Xacando -nos anos laborais da avoa Carme- celebrábase a feira do 4 e do 21 de cada mes en Friol. As queixeiras ían vender á praza. Pero como a feira do 21 de cada mes (ou do domingo máis preto do día 21) non tiña éxito, acabou por perderse. E quedou a do 4.

Analizada a situación, e como o que se quería por en valor era aquel queixo tradicional que facían as mulleres do concello -sendo  alcalde Antonio Muíña-  foi cando se fundou a Feira do Queixo.

O gran sabor do crú

Desde 2013, pasaron moitas cousas. "En principio foi tempo de contacto", sinala César Modia. "Temos leite crú, e somos tres en España os que o vendemos;  e empezamos a comercializalo en Madrid. E veu a pandemia, foi a enfermidade de meu pai…, e paralizouse todo un pouco", lamenta.

Pero coa pandemia, Quexería Conchy abriu unha páxina web. "Agora vendemos en Portugal, en Marbella, en Málaga, en Barcelona..., e en calquera sitio de España; chámante e ao día seguinte saben que teñen o produto alí",  sinala César Modia.

Leitería-Queixería Conchy  produce na granxa uns 2.000 litros de leite diarios, dos que se utilizan entre un 60 e un 75 por cento para fabricar queixo. A produción, aventurando un  pouco, podería quedar nuns cincocentos quilogramos á semana. No tempo do chamado 'queixo de nabiza', sempre se producíu un pouco máis cara á feira. É en Lugo, por exemplo, saben que sempre teñen máis vendas ata que remata o curso escolar.

Leite de Friol para España

No que se refire á produción de leite, da que se reserva para a venda directa,  entre o 80 por cento e o 90 por cento vai fóra de Galicia. O leite crú gusta moito e, pedido a pedido, o produto sai a través dunha empresa de distribución que o entrega puntualmente en cada domicilio.

Por poñer un exemplo: un xinnasio de Xixón recibe cada semana un pedido de catro litros de leite. "Pídenmo o xoves e venres xa está alí", sinala César Modia. 'Conchy' vende este produto ao mesmo prezo que na queixería, pero o porte págao o cliente; e o sistema funciona.

Outro exemplo -neste caso en Galicia- son os quince litros de leite que lle envía a un cliente cada mes. O custo do transporte é, obviamente, menor que se se mandase a Madrid.

E para moitos galegos que queiran mercar este leite, en Galicia pódeno facer en Gadis, onde envían o produto, como mínimo, semanalmente.

Lémbrase que en España non hai practicamente quen teña aberto este mercado: "somos dous ou tres, non hai máis" reitera César.

O leite natural, crú, coñécese e valórase cada vez máis. "¡Que pasa!, que non se pide leite para un mes enteiro. Tes que collelo para a semana", argumenta, lembrando que "hai moita xente que o conxela, que o ferve…".

Os queixos

Esta fábrica ofrece queixo fresco, queixo cremoso ou madurado (de cinco, dez, quince días)  ou dun mes, que xa sería "madurado, madurado". E está logo o leite crú.

O queixo fresco destes artesáns friolenses prepárase en tres formatos: un quilogramo e medio, un quilogramo e medio quilogramo. Védense a uns prezos moi competitivos dada a calidade do produto.

Estes produtos pódense adquirir  na referida cadea de supermercados na provincia de Lugo
-salvo na zona da costa, á que se pretende chegar este verán-, xunto coas comarcas do Eume e do Ortegal, na Coruña. Xa está tamén nas zonas de Oleiros e Sada  ou na de Betanzos.

En todo caso, para os amantes destes queixos, é doado pedilos a través da  páxina web desta queixería.
​
'Conchy' ten en produción  actualmente 55 vacas. O obxectivo inmediato é remodelar a granxa e, no futuro, a queixería, para incrementar a produción.   Ten en mente tamén fabricar un queixo curado, típico de Friol, pero feito "ao modo de Carme", di con satisfacción César Modia. 

G.S.L.

A XXVIII Festa do Queixo San Simón da Costa tivo, posiblemente, o mellor ano. O tempo axudou esta fin de semana en Vilaba e os visitantes contáronse por milleiros, de tal xeito que se o sábado sorprendeu xa a asistencia, este domingo -ao peche da edición- as expectativas volvíanse superar. E como noutras feiras do queixo galegas, a xente veu para desfrutar pero tamén para mercar. Camiño das dúas e media da tarde, pouco antes do sorteo  de cestas dos produtos das sete queixerías locais asistentes,  quedaba patente tamén o éxito de vendas.  

Aínda que á espera dos datos oficiais definitivos, todo apunta a que festa desta fin de semana foi a máis concurrida desde que se celebra, segundo as primeiras impresións do secretario do Consello Regulador da Denominación de Orixe Protexida (CRDOP) San Simón da Costa, Ángel Ramil, ou do presidente da Asociación de Fabricantes, Javier Piñeiro.

As queixerías sinalan que as ventas foron nesta edición moi importantes, xa que tal e como recoñece Javier Piñeiro, "a xente , sobre todo, vén comprar" e "ninguén se vai sen un queixo". Indica neste sentido que o feito de que haxa moita xente non significa, necesariamente, que haxa moitas vendas,  pero nesta caso "hóuboas", asegurou.

Recuperación

As vendas, debido á pandemia, experimentaron unha baixada, pero agora estase producindo unha recuperación plena, tanto no mercado nacional como no internacional. De feito, as estimacións  falan dun incremento de arredor do 15 por cento en 2023, no que as nove queixerías desta denominación de orixe rexistraron unha produción de 610.000 pezas e unhas vendas por valor de cinco millóns de euros.

Nos dous últimos años, polos efectos da pandemia e do desproporcionado encarecemento das materias primas, a suba estivo entre os tres e catro euros. Pero o San Simón segue a manter uns prezos moi competitivos. Así, este domingo, a tradicional peza dun quilogramo de peso estaba entre os 15 e 18 euros, o 'bufón' chegaba ata os dez euros e o San Simón de larga curación ata os 20 euros.

A recuperación chegou tamén o ano pasado ás vendas internacionais, e  a principios de 2024 "incluso se está a vender máis", con arredor dun 5% de suba, aínda que o incremento global triplica a referida porcentaxe. 

G.S.L.

Do mesmo xeito que hai catro anos, a neve volveu estar presente este venres na celebración da Feira do Queixo do Cebreiro, que entrou este ano na súa 36 edición. Pero lonxe de converterse nun problema, volveu ser un excelente reclamo para os turistas, que tiveron un aliciente máis para desfrutar da xornada, como xa sucedera en 2018, aínda que daquela a caída fora mais copiosa.

En palabras do alcalde desde municipio da montaña lucense, José Luis Raposo, foi "a xusta neve dos turistas", xa que se puido andar polas rúas sen dificultade e houbo "unha excelente feira", que desde a perspectiva dos fabricantes do queixo Cebreiro traduciuse na venda total do produto.

A asistencia de público tampouco desmereceu en relación a anos anteriores. A primeira estimación do concello -organizador do encontro- é que mesmo puido haber más visitantes que en ningún outro ano.

En total, os postos de venda controlados polo concello foron arredor de cen, sen contar outros instalados nas inmediacións das naves nas que se concentra boa parte da actividade.

O pregón pronunciárono este año alumnos do CPI Uxío Novoneira, ocasión que aproveitou o rexedor municipal para recalcar que antes de finais de 2024 estará operativo o segundo dos tramos do viaducto da A-6 que se derrubaron.

Aumento da produción

A produción do queixo da Denominación de Orixe Protexida Cebreiro foi en 2023 de 54.000 quilogramos, cun incremento camiño do 5%. Ao longo desde ano, agárdase a incorporación dun produtor, o que contribuirá sen dúbida a mellorar resultados ao peche do exercicio actual, segundo o presidente do consello regulador da DOP Queixo Cebreiro, Enrique Fernández, quen alude igualmente ao "tirón" que segue a ter a neve na celebración do feiral.  
​ 

G.S.L.

A Feira do Queixo de Friol e Pan de Ousá segue a desbordar expectativas ata o punto de que as estimacións falan de máis de 30.000 asistentes na edición do domingo, 24 de marzo, mentres continúa anfianzándose "como un dos encontros gastronómicos máis importantes da comunidade autónoma", en palabras do alcalde do municipio lucense, José Ángel Santos, para quen o recoñecemento de  Festa de Interese Turístico de Galicia está a supoñer un auténtico revulsivo.

Ademais dos milleiros de coches aparcados xa nas distintas entradas a Friol antes da inauguración do feiral, a medida que ía avanzando a mañá chegaban autobuses ateigados de xente procedentes de distintos puntos e o ir e vir de visitantes foi constante.  

Os queixeiros locais aportaron ao recinto feiral arredor de 10.000 pezas, mentres que as cinco panadarías asistentes despacharon outras 3.000. E como xa é habitual, os visitantes tiveron a oportunidade de degustar de balde queixo, pan e viño no posto municipal instalado a carón da gran carpa do reloxo, que, por unhas horas converteu a explanada cuberta nunha sorte de estación na que milleiros de  persoas entraban e saían sen présa, degustando e mercando.

Non é novidade dicir que as queixerías e as panadarías  venderon todas as existencias, e que camiño das dúas e media da tarde non había nada nos postos, aínda que as actividades continuaron no exterior.
A evolución desde encontro -que acadou este ano a edición número 30- foi moi positiva. Mesmo despois de saír da pandemia, xa no ano 2022, no que sinalou o rexedor municipal que "nos vimos desbordados". No 2023 seguiu o crecemento en canto a visitantes, mentres que na edición actual a asistencia volveu a subir.

Máis leite, máis queixo

A produción de queixo neste concello lucense ten unha subida sostida, en liña coa produción de leite. Mantense o número de queixerías artesanais -tres-mentres que hai pouco rexistrouse a venda dunha queixería instalada no polígono local - Queixos Zolle-, que foi adquirida por unha empresaria de Miami (Florida/Estados Unidos), que pretende duplicar cando menos a produción no prazo dun ou dous anos.

Crecemento parello á calidade

A curto e medio prazo, José Ángel Santos prevé que o crecemento na produción de queixo vai ser constante. Pero ten que ser unha evolución que entende que debe ir parella sempre coa calidade. "É algo que lle  digo moitas veces ás queixeiras e aos panadeiros".

​Ademais dunha evolución nos últimos anos que considera "evidente", o alcalde friolense salienta que "ten que seguir ese proceso de modernización e evolución da produción, pero mantendo sempre a calidade coa que se identifican", conclúe.