Despois dunha ameaza de mal tempo con nome de furacán o sábado e dunha chuvia torrencial na madrugada do domingo, o recinto cuberto da Feira do Queixo do Eume e Mel de Goente aguantou e poido adornar e defender a xornada coas novidades previstas. Lonxe de pensar en que este encontro puidese ir a menos ou desaparecer, polo retraso na convocatoria, o alcalde das Pontes de García Rodríguez, Valentín González, sinalou que, ao contrario, é obxectivo agora que haxa cada vez unha maior proxeción do queixo galego neste encontro anual.

Non sendo bo o día, coa ameaza de 'alerta laranxa' , recoñeceu o alcalde da localidade coruñesa a boa afluencia de xente. Para o rexedor municipal, a celebración do décimo aniversario era "unha alternativa a facer algo especial",e recoñeceu que, en 2017,  a convocatoria "funcionou moi ben", ao igual que nesta nova edición.

Destacu que este fin de semana, acudiron novos postos de queixos que non se fan na parroquia, o cal dixo que é "unha nova liña enriquecedora que se quere ampliar considerablemente". Engadiu que se trata dunha festa de exaltación do queixo e do mel e que, polo tanto, as comida non é a protagonista, xa que "o churrasco podes facelo calquera día do ano", argumentou.

Confirmou nestre sentido que na próxima edición da feira, no sería de estrañar que houbese dez ou doce postos de queixo máis, pero  de toda Galicia, xa que o que non se vai atender é a que o protagonismo sexa o dunha comida parroquial e que, en adiante, ese protagonismo pasaran a a telo os queixos.

Recoñeceu Valentín González que a celebración do encontro en outubro atende moi especialmente á produción do mel. Polo que, se se adiantase o feiral ao mes de agosto, o mel non sería o deste ano,  " e o que aquí se vende, e un mel fresco", argumentou.
Foron diversas as novidades deste  ano, en especial para os nenos, e non faltaron clásicos como os freixós, que camiño das dúas da tarde xa non se podían adquirir, á espera dos previstos para a meranda. Coincidindo coa hora do almorzo, xa se venderán 225 ducias de freixós.  

A Feira do Queixo do Eume e Mel de Goente celebra este domingo, 14 de outubro, nova edición. Chega, deste xeito, aos  seus primeiros dez anos promocionando dous dos seus produtos estrela, cuxa elaboración está centralizada en dúas parroquias do municipio coruñés de As Pontes de García Rodríguez:  A Faeira e Goente.

O feiral abrirá as súas portas ás dez da mañá, coa apertura dos postos de mel e queixo dos produtores locais e coa aportación de diversos artesáns procedentes de distintos  puntos de Galicia.

Seguindo o programa de actividades, ás 12 da mañá, porase en marcha un obradoiro de balde para a elaboración de queixos, dirixido aos nenos. A proposta inclúe todo o proceso, desde o munguido das vacas para a obtención do leite fresco ata o etiquetado do produto.

Media hora despois, comezará a mostra de xantares e una degustación a cargo de Pata Celta, actividades coas que se pretenden por en valor os produtos gastronómicos locais nunha cociña na que a innovación e tradición van da man. Non faltará, xa que logo, o potencial do queixo e do mel nos fogóns.

Despois da comida popular, ás 16,30 horas celebrarase un novo obradoiro de queixo -neste caso para o público en xeral-  e, ás 17 horas, o cómico David Perdomo ofrecerá un entretido monólogo. Ás 19 horas entregaranse os premios dos sorteos convocados e procederase á clausura da feira.
​
Durante toda a xornada, os organizadores apuntan que haberá postos de comida, incluída a 'gastroneta'  Andarubel, que ofrecerá as súas coñecidas hamburguesas autóctonas, nas que o queixo -neste caso o queixo local- é un dos protagonistas. 

A Festa do Requeixo da Capela congregou hoxe a máis de 5.000 persoas na súa trixésima edición, na que se puxeron á venda arredor de 6.000 terrinas deste prezado produto da comarca coruñesa do Eume. A xornada estivo marcada polo bo tempo e por unha ampla oferta expositora, con  28 vendedores nas carpas e outros 60 repartidos por todo o recinto feiral.

Entre as novidades, este ano acudiron representacións da denominación de orixe Rías Baixas e da Ribeira Sacra. A ambientación da festa foi nesta ocasión, "moi rural", segundo resaltou a xerente da Cooperativa Campo Capela, Ana Vence, xa que se pretendeu facer un encontro con múltiples connotacións ao campo galego e cunha orientación destinada tamén aos nenos, con xogos como un laberinto e outros motivos como un tractor ou unha vaca e unha araña xigantes, todo elaborado a partir de pacas e rolos de herba seca.

A Cooperativa Campo Capela, que xunto co concello e coa colaboración veciñal, organizan este encontro, sacou este ano un novo produto, un queixo de inverno que non estivo hoxe á venda, xa que se fixo con leite recollido entre setembro e marzo e xa se esgotou.

O pregón

O pregón deste ano estivo adicado ao mestre e escritor Xabier P. Docampo, finado o pasado mes de xuño na Coruña. Foi pronunciado polo seu fillo, Xabier, fotógrafo e ilustrador, que teceu a historia voltando a moito tempo atrás, antes de que houbera gando na casa.
Argumentou que o único vestixio que ao parecer hai no mundo dese proceso no que o gando pasou de ser bravo a doméstico está en Galicia. Aquí atopouse o corpo dunha muller que os científicos lle puxeron de nome Elba. Era persoa nova e morreu nun accidente cando a  acompañaban bois e vacas, que daquela aínda eran salvaxes e as vacas aínda non se deixaban muxir.

Puxo  o pregoeiro a Elba nesta historia como a inventora dos nomes dos animais, un primeiro e fundamental paso para a súa domesticación, aínda que tiveran que pasar miles de anos para que as vacas chegaran a deixarse munguir. E lembrou que concluíron os científicos que aínda que non era do lugar onde morrera, Elba perdeu a vida "nun terreo de rochas graníticas, como é A Capela e de gando salvaxe que aquí tanto hai".

Receitas con requeixo

Para a ocasión, convocouse tamén unha nova edición do concurso de receitas con requeixo, tanto para pratos doces como para para pratos salgados, con premios para os dous primeiros clasificados.
​
Houbo igualmente exposicións de artesanía ou maquinaria agrícola, degustación de produtos, e boa música durante toda a xornada, que rematou cunha noite folk amenizada por 'Tiruleque' e 'A Roda'.

Todos os anos, nos últimos trinta, coincidindo co domingo co que pecha o mes de agosto, o municipio coruñés da Capela exalta un dos seus productos máis prezados: o requeixo. Conxuga o encontro tradición e popularidade, nunha comarca -a do Eume - que en cada convocatoria concita a participación de miles de asistentes, que degustan na propia localidade o producto, como sobremesa. Pero son moitos tamén os que o levan para convidar a familiares e amigos. 
 
É este o segundo ano no que o concello oferta aos visitantes unhas instalacións moito máis amplas. Hai espazo para case todo, incluídos un amplos e repatidos aparcadoiros e unha chaira para darlle acubillo aos amantes da música, que terán a oportunidade de desfrutar das evolucións  de formacións como Lendas Ártabras, No Cómbaro, Abrindo Rejo e a Brincadeira. Na noite do domingo, en clave de folk, será tempo de Tiruleque e A Roda.
​
A Festa do Requeixo da Capela é esforzo no que ademais do concello traballan os propios viciños é a Cooperativa de Produtos do Campo da Capela. Entre os moitos produtos da coopetiva, están diversas varidades de queixos elaborados con leite cru, entre elas a súa recoñecida Tetilla.

Iniciado o último decenio do século pasado, púñase en marcha na vilalbesa parroquia de San Simón da Costa unha das fábricas cuxa contribución non fixo máis que impulsar un dos queixos galegos máis estimados, con máis sona e cun futuro que para eles quixesen outros moitos produtos do país. Queixería don Gabino entrecrúzase e barállase na historia recente coa doutras fábricas que tiveron un teñen orixe no lugar onde se fai un queixo para moitos difícil de repetir.

Don Gabino púxose en marcha -ao tempo que o fixeron outras cinco pequenas empresas- con gando propio. O modelo era unha miniqueixería. Algo despois, cando as vendas foron axudando, comezou a tomar novas dimensións a fabricación, con algo de leite engadido que, pasando o tempo, chegou a ser xa un recurso externo definitivo.

Eran aqueles, tempos nos que, coa alternativa co vacuno de carne, ao queixo se lle sacaba  un certo redemento. Aínda que campaba daquela a sombra tan alongada como europea da taxa do leite, e aquelas multas por sobreprodución que tantos desgustos lle trouxeron aos gandeiros.

Son todas estas, pinceladas que traza Cristina Román Candemil, que xunto  coa súa parella, Iván Díaz Souto, traballan día a día na elaboración do producto. Tomaron man do negocio no 2014, ano no que se xubilaron os impulsores do proxecto. E, pois, empresa familar.

No que se refiere a produción, apunta Cristina Román que no inicio comezaron cuns sete queixos ao día. Hoxe elaboran arredor duns 40 por xornada. Apuntan que "non son moitos", porque  se trata dunha quexería pequena, sen moita produción. Poderían ser, anualmente, da orde dos dez mil quilogramos os que preparan para o mercado.

As ventas, ademais da facerse na tenda da queixería, teñen saída para esta marca en múltiples feiras galegas, así como en pequenas tendas. Se acaso, buscan a proxeción do seu San Simón nalgúns puntos de Asturias e Cantabria, e algo de mercado "fóra de España, pero pouco", apunta Cristina Román, que recoñece que non están na avanzada organizada de produtores do San Simón que están promovendo ventas fóra de España, porque, pola dimensión da fábrica, "non nos compensa estar aí", sinala.

Para gustos…, hai afumados

Non oculta que están satisfeitos en Don Gabino  coa produción e coa calidade, porque entende que sexa cal sexa o fabricante deste queixo da comarca vilalbesa, a súa elaboración e sempre atractiva -afumando ou salgando mais no menos, ou  aplicando pequeñas vantaxes ou recursos-. Todo iso  marca as diferencias para os compradores.

Don Gabino pon no mercado o San Simón da Costa de sempre, cunha curación mínima de 30 días para os formatos pequeños e 45 para os grandes, cun producto estrela de seis a oito meses de curación, sen olvidar, claro o patelo (o queixo galego do país de sempre).

O mundo dos queixos galegos ten desde hai uns meses un novo fabricante, Casa Zolle (Friol, Lugo), que aproveitou a celebración da última Feira do Queixo e Pan de Ousá para facer a súa presentación oficial. Á fronte da empresa está Ovidio Zolle Vázquez, que fala dunha fábrica artesanal coa referencia dun produto sen denominación de orixe que pretende, fundamentalmente, divulgar e confrontar o queixo lucense de Friol "coa calidade máis grande que hai", afirma.

Non repara Ovidio Pérez en ponderar as bondades do queixo do municipio, do que di "se fai só", polas explotacións, "que aportan leite galego cento por cento", o que supón que se trata "dun produto diferenciado, con vacas de pastoreo", destaca.

A partir de aí, argumenta este fabricante que o leite pasa por uns circuítos pechados, en salas independentes, nos que se lle bota o sal, o cuallo e o fermento. Logo, vén unha curación na que se persegue obter "un queixo manteigoso, un queixo cremoso e un queixo vivo", que logo hai que coidar moito para evitar que críe mofo.

Leite crú

O produto que sae desta fábrica é queixo elaborado a partir de leite cru, aínda que sinala Ovidio Zolle que conta cun pasteurizador que se está utilizando, exclusivamente, "para quentar a camisa da cuba" con obxecto de que o leite estea á temperatura que esixe o xefe de fábrica.
E fai o queixo con leite crú porque é o que lle piden os consumidores. Acaba de empezar e ten unha importante cantidade de produto para vender non so no mercado galego, senón noutros de referencia tan importantes como o madrileño ou o catalán, "para os que se busca ter sempre queixo dabondo para atender a demanda que se produza".

Casa Zolle non ten vacas propias, traballa coa Cooperativa de Friol, á que lle pide unhas calidades determinadas tanto en proteínas como en bactereoloxía. Son vacas de pastoreo galegas.

O mercado manda

Nos inicios, coincidindo coa celebración da última Feira do Queixo e Pan de Ousá, a previsión era producir uns 400 queixos diarios, que supoñen uns 120.000 ao ano. Pero a fábrica ten capacidade para triplicar a produción. "Todo está preparado para iso", sinala, polo que  dependerá do que o mercado demande en cada momento.

Casa Zolle é unha sociedade limitada única, con sede no polígono industrial municipal e unha pequena plantilla de traballadores. Recalca este queixeiro que o principal obxectivo da fábrica é proxectar o queixo de Friol, que insiste en que "é un produto moi demandado non so na comarca ou en Galicia, senón tamén en España".  
​

Os amantes dos queixos galegos tiveron este fin de semana en Silleda importantes novidades, coa presentación de novos produtos incorporados xa ao mercado ou que se porán a venda nunhas semanas. Non faltaron tampouco as degustacións, a preparación de pratos, petiscos e sobremesas elaborados a partir do derivado lácteo. Se algo destacaron os expositores, ademais dunha certa evolución positiva na comercialización dos seus produtos no presente exercicio, foi a presencia masiva de público ao feiral da Semana Verde.

Entre as novidades, destacou a presentación dun queixo de untar, obra da Sociedade Cooperativa Hoxe, de Lalín. Trátase dun produto novo que está a demandar o mercado e do que o xerente da queixería, Lito Andión,  sinala que " non lle quero chamar torta do Casar" pero pode servir a idea "para que a xente teña unha referencia, porque non hai ningún tipo de referencia deste queixo en Galicia", argumenta.

Ten un sabor cítrico, resulta moi fácil de comer e, pola súa textura, préstase especialmente para untar. Na presentación, hoxe domingo, empregouse o pan de millo. Ao ser especialmente cremoso convértese, xa que logo, nun queixo  ideal para untar, co parecido á torta do Casar no que se refire só á textura, pero totalmente distinto no seu sabor.

A previsión é polo á venda no prazo dun mes, aproximadamente, pero "pouco a pouco", porque en principio non é doado de facer. Inicialmente estará só nalgunhas tendas - para o cliente que o demandou- e, con posterioridade, iráse incorporando a toda a rede de distribución da queixería. 
​

Crema de requeixo das Neves
Entre as propostas queixeiras desta nova edición da Semana Verde, estivo a da Cooperativa Condado-Paradanta, que prepara novos produtos, como a crema de requeixo, que este domingo tiveron oportunidade de degustar moitos visitantes do feiral. Está preparado tamén para comercializar o "cremoso de requeixo, para acompañar doces e salgados", segundo destaca o xerente da cooperativa, Alejandro Martínez.  
 
O proxecto está xa desenvolvido "no papel", valorado e presupostado,  e búscase agora o financiamento, mentres se está xa cos permisos de obra para axustar o obradoiro á elaboración destes novos produtos. O mes de setembro deste ano é a referencia coa que se traballa inicialmente para presentalo todo na cooperativa.

A idea é que o consumidor final poida levar por separado o requeixo das Neves e as cremas. E hai tamén hai unha liña como base para a elaboración de pratos e sobremesas destinadas aos restaurantes de Galicia. Nestas novas propostas é parte fundamental o chef Fran Sotelino, xerente e propietario do catering Bluemoon Gastro.

'San Roquiño', de Daniberto

Entre as novidades do feiral estivo tamén a doutro novo produto da queixería vilalbesa Daniberto, 'San Roquiño' -un queixo curado de leite pasteurizado de vaca que tamén tiveron oportunidade de probar e mercar os visitantes da Semana Verde- ou os recentes tamén da Cooperativa Caprina Galega, con propostas como o queixo semicurado de cabra con pemento doce  ou o elaborado con arandos. 
​

O queixo galego ten na Semana Verde de Galicia unha crecente importancia. Nesta ocasión, seguindo o programa de expositores, estarán no recinto feiral de Silleda (Pontevedra) camiño da ducia de fabricantes, que ademais de produtos das catro denominacións de orixe protexidas (DOP) galegas, aportan outras variedades, incluídos os queixos ecolóxicos. E no faltan os de cabra ou o tradicional requeixo de As Neves, sen esquecer marcas procedentes doutros puntos de España, como o Idiazábal (Guipúzcoa).

Para degustar e mercar todas as referencias que presentan as queixerías, mañá domingo será día clave do feiral, no que non faltarán as aportacións dalgúns dos postos de venda, nos que se se programarán actividades tanto para coñecer aspectos fundamentais dos produtos como as súas posibilidades no mundo da gastronomía.

Este pode ser o caso, por exemplo, da Cooperativa Hoxe Queixos, de Lalín (Pontevedra), que ofrece unha ampla mostra de produtos, entre eles os procedentes das denominacións Arzúa-Ulloa e Tetilla. Nas súas instalacións, seguindo as pautas de edicións anteriores, poderá asistirse a interesantes catas de queixo comentadas.

Os amantes do queixo Daniberto,  da denominación de orixe protexida San Simón da Costa, terán oportunidade de adquirir reservas para os próximos meses. Pero, da Tarra Chá hai tamén mostas como da Queixería Don Gabino, que oferta o San Simón de sempre e outros produtos como o queixo graxo madurado. Está tamén neste feiral a Queixería don Crisanto, cos seus queixos San Simón, os da denominación Tetilla, o 'patelo' -que ven a ser o queixo do país de sempre- e tamén un requeixo propio.

Requeixo de As Neves

Un habitual de Semana Verde é o requeixo e mel de As Neves (Pontevedra), unha cooperativa moi seriamente danada nas súas instalacións no grave incendio forestal do ano pasado no municipio e que, sen dúbida, volverá estar a pleno rendemento na próxima festa da exaltación deste emblemático requeixo do sur de Galicia.

Pero as opcións queixeiras non se esgotan aquí, porque estará  en Silleda tamén A Cooperativa Caprina Galega, con sede en Ponteareas, con interesantes produtos. No posto de Dairylac (Melide/A Coruña), ofertanse este fin de semana os seus queixos de Arzúa-Ulloa e Tetilla, , así como queixo crema e queixos en barra (Edam, Cheddar e Gouda).

Dona Cobina (A Golada/Pontevedra) ten entre as súas propostas queixos das denominacións Arzúa-Ulloa e Tetilla, así como queixo de 'barra país', o seu coñecido queixo ecolóxico e un requeixo.

Está presente tamén en Silleda, outra das zonas importantes de produción queixeira galega, Curtis (Lugo) coa recoñecida firma Queinaga, e non faltan outras igualmente significativas do panorama galego, como é o caso de Queixos Barral (Arzúa/A Coruña) e Queixos Castelo, unha pequena empresa familiar da localidade lucense de Pedrafita do Cebreiro a que hai que agradecer a recuperación deste produto e que chegase a obter a denominación de orixe protexida Cebreiro.

A semana Verde de Galicia está na súa 41º edición, un ano máis coa colaboración da entidade financeira Abanca. Ofrece nestes días máis de 200 actividades, nun proxecto que apunta a un rexurdir que, segundo os seus impulsores é  "motor económico de Galicia e símbolo de emprendemento". O domingo pecha as súas portas. 
​

A Queixería Barral chega a unha data importante en 2019, cumpre os seus primeiros trinta anos fabricando queixos. Á  fronte desta empresa familiar está Juan Carlos Barral Camba. As  instalacións están situadas en Pantiñobre, a catro quilómetros do municipio coruñés de Arzúa.

Cun mercado local e galego amplo, español e incipientemente internacional, a marca vende camiño dos 500.000 quilogramos de queixo anuais. Tendencias, innovación, produtos novos e crecemento son os argumentos clave que moven con éxito á empresa.  

Coas costas cubertas no seu mercado natural e a cabalo da proxección da Denominación de Orixe Protexida (DOP) Arzúa-Ulloa -da que 'Barral' forma parte-  esta queixería explora con éxito o mercado nacional, no que a DOP é a segunda de España que máis vende. Pero as expectativas están postas tamén no exterior, onde ten mercados abertos xa en países como Francia, Holanda ou Alemaña. "Imos pouco a pouco", sinala Carlos Barral.

Ademais do Arzúa-Ulloa e do curado, a  empresa fabrica tamén queixo Tetilla. E está traballando agora, de cara a finais deste ano ou comenzos do que ven, en sacar algún produto novo máis "que nos axude incluso de cara exportación", porque tanto en Arzúa-Ulloa como en Tetilla, "vanse facendo cousas", pero teñen unha vida "un pouco  limitada que nos dificulta en parte ese camino de cara ao exterior", argumenta.

Do que se trata é, polo tanto, fundamentalmente, de dotar aos produtos "dunha vida un pouco máis longa", que terá que ver cunha maior curación. Non adianta Juan Carlos Barral nada polo momento sobre cales serán os novos produtos, que é máis que probable que non cheguen a axustarse ás esixencias da denominación Arzúa-Ulloa, pero que sen dúbida aportarán experiencias e sabores novos ao mundo dos queixos galegos é as demandas dos consumidores.

Bromea o dono da queixería siñalando que se trata un pouco agora como cando se especula cos nomes dos fubolistas que fichará un clube para a nova tempada, ata que está asinado o contrato…, haberá que esperar.

Crecer ao 20%

Os datos de 2017 da Queixería Barral falan dunha producción de preto de 490.000 quilogramos de queixo e dunha facturación de 2,4 millóns de euros. O crecemento sitúase en arredor dun 20%, evolución que Juan Carlos Barral considera que "se te moves, se espabilas, se cambias, se  innovas" si que hai posibilidades de cremento no sector alimentario.

Para este fabricante, hai que ter en conta que as familias, os perfís dos consumidores, cambian, e iso obriga tamén aos produtores, que se teñen que adaptar de cara a onde van indo as tendencias de futuro. Na súa opinión, o sector hoxe está nun bo momento, pero advierte que non se pode durmir un e que hai que empezar a facer cousas novas e atender as demandas da xente.

A modo de exemplo, fala duns tempos, relativamente recentes, nos que as nais mercaban para o consumo familar pezas de dous ou tres quilogramos de queixo, que aseguraban dispor do produto camiño dunha semana. Hoxe a xente nova quere máis cousas, "e cando sai un venres pola noite pide unha taboa de queixos, e quere máis variedades e cousas novas", e esa franxa sinala que "tamén hai que procurar atendela".

En relación coa proxección exterior, o responsable de Queixería Barral cre que hai que transformar máis, pensando cara a onde irán eses produtos, para o que se precisa desenvolver, investir en investigación e desenvolvemento e facer novas cousas, co ollo posto nos mercados nacionais e internacionais, e atendendo ás novas tendencias, porque "a xente non é que coma menos, senón que come distinto", conclúe. 
​

Os lucenses acapararon todos os premios que lle corresponderon a Galicia no '9 Gourmet Quesos / Campeonato de los mejores Quesos de España 2018' -dentro do 32 Salón de Gourmet, que estes últimos días se celebrou en Madrid- na que está considerada a maior mostra queixeira española. Foi unha disputada final, despois dunha rigorosa selección entre os máis de 725 queixos que aspiraron ao título. Tan só foron 72 os seleccionados, por un xurado formado por 50 expertos.

Despois dunhas deliberacións que ocuparon  a xornada inaugural do Salón de Gourmets (do 7 ao 10 de maio), déronse a coñecer os tres ganadores de cada unha das 12 categorías nas que se divide o concurso.  Na primeira desas categorías, de queixos de 'vaca xoves' obtivo o primero premio Queixos Castelo, da Denominación de Orixe Protexida (DOP) Queixos do Cebreiro, e quedou na segunda posición a Queixería Prestes, de Vilalba.

​Na segunda categoría, de queixos de 'vaca curados',  houbo outro galardón para os queixos da provincia de Lugo, neste caso para a marca Santo André, con centro de produción en Castroverde, e que quedou clasificada en segundo lugar.
​
Un cuarto queixo no que se fixou o xurado calificador, na categoría número 8, de queixo de 'ovella curado', foi o que elabora Queserías Sarrianas, baixo a marca Quesar, que obtivo o segundo premio.

Pechou os recoñecementos aos queixos galegos, na categoría número 11, de afumados, a marca Don Crisanto, da queixería do mesmo nome e que ten fabrica en Vilalba, baixo a DOP San Simón da Costa. Obtivo a segunda posición.

Non é a primeira vez que estes queixos acceden a premios das principais convocatorias nacionais, o que os convierte nunha clara referencia á hora elixir un producto cunhas características moi particulares, que os especialistas refrendaron de cara aos consumidores, que é un dos obxectivos últimos deste tipo de probas.

Amplo repertorio
​
O repertorio foi para a ocasión, moi amplo, ata o punto de que se deron cita no certame queixos de vaca xove e curados; de cabra xove e curados; queixos de mezcla; de pasta branda (xa sexan de cortiza enmohecida ou lavada, con coagulante vexetal ou de coagulación láctica) de ovella semicurado, curados e anellos; queixos azuis; afumados e, finalmente, con condimentos no seu interior, procedentes de todas as rexións de España.

Gañador absoluto

Nesta ocasión, o mellor queixo de España na convocatoria foi a marcha Olavidia Quesos y Besos, das firma xienense Lácteos Romero Peláez. Participaba este fabricante na categoría número 6, cun queixo de pasta branda, elaborado en Guarromán, Comarca de Sierra Morena, a partir de leite das súas cabras de raza malagueña, que pastan libremente na montaña.